Yunus peygamberin Kur’an dışı hikâyesindeki akıl dışı olayları mucize kabul ederek, Allah’ın kudretinin bunları yapmaya yeteceğini ileri sürmek, bize göre yanlıştır.

Çünkü Yusuf peygamber kıssası gibi kıssaların Kur’an’da yer alma sebebi, Rabbimizin bir güç gösterisi veya muktedir olduğu mucizelerin beyanı değildir.

Ayrıca, bu olaylar bir mucize de değildir. Mucize olabilmesi için olayların; bir peygamber tarafından, getirdiği mesajın doğruluğunu ispat etmek üzere ve herkesin gözleri önünde yapılmış olması gerekir.

Şüphesiz ki Yüce Allah her şeye kadirdir. Fakat buradaki konu Rabbimizin kudreti değil, Yunus peygamber hakkında anlatılanların gerçekten meydana gelip gelmediğidir.

Yani, burada şu soruya cevap aranmalıdır: Acaba, Saffat 143, 144. ayetlerde sözü edilen olay, sözcüklerin hakikat manaları doğrultusunda gerçekten meydana gelmiş midir, yoksa bu sözcükler ayetlerde mecaz anlamda mı kullanılmıştır?

Kur’an’ın anlatım özellikleri ve ayet çeşitleri dikkate alındığında, bazı sözcüklerin mecaz anlamlarda kullanıldığı, dolayısıyla da Yunus peygamber ile ilgili ifadelerin müteşabih olduğu görülmektedir:

1)   Kalem suresinin 48. ayetindeki “makzum” sözcüğü aslında; “boğazın tıkanması, sıkıntıdan nefes alamamak” demektir.

Sözcüğün bu anlamı Türkçeye “nefes nefese”, “soluk soluğa”, “havasızlıktan boğulacak hâlde” deyimleriyle çevrilebilir.

Ancak, bu nefes darlığı, içinde bulunulan dertten, sıkıntıdan, ıstıraptan da kaynaklanabilir. Nitekim Yunus peygamberle ilgili diğer ayetler göz önüne alındığında bu nefes darlığının, sözcüğün hakikat anlamına uygun olarak havasızlıktan değil, sıkıntıdan kaynaklandığı görülmektedir.

2)   Enbiya suresinin 87. ayetinde Yunus peygamberin “karanlıklar içinde” olduğu bildirilmiştir. Buradaki karanlık da yine sözcüğün hakikat anlamına uygun olan “ışıksızlık” değil, zihinsel bunalımdır. Bunu anlamak için Bakara suresinin 257. ayetine bakmak gerekir:

Bakara; 257: Allah, iman sahiplerinin Veliy’sidir (yol gösteren, yardım eden, koruyan yakınıdır); onları karanlıklardan aydınlığa çıkarır. Küfre sapanlara gelince, onların Yakın Kimseleri tağuttur ki, kendilerini nurdan karanlığa çıkarır. Bunlar cehennem halkıdır. Orada sürekli kalacaklar onlar.

Görüldüğü gibi Yüce Allah karanlıkta kalanları kurtarmak için onlara ışık tutacağını söylememekte, tağut da saptırdıklarını ışıklarını söndürmek suretiyle karanlığa sürüklememektedir.

Dolayısıyla nur; “manevî aydınlık, mutluluk”, karanlık da; “zihinsel karanlık, bunalım” anlamına gelmektedir.

3)   Enbiya suresinin 88. ayetinde Rabbimiz, Yunus peygamberi “ğamm”dan kurtardığını bildirmektedir.

“Ğamm” sözcüğü ve türevleri hakikat manasında “bulut” demektir.

Ama sözcük mecazen; “keder, üzüntü, sıkıntı, bunalım, karanlık” anlamlarında da kullanılır.

Nitekim Türkçeye de bu anlamıyla geçmiştir. Dolayısıyla “ğamm” sözcüğü bu ayette, Yunus peygamberin buluttan kurtarıldığını değil, üzüntüden sıkıntıdan kurtarıldığını ifade etmektedir.

4)   Saffat suresinin 142. ayetindeki “onu balık yutmuştu” ifadesi, Yunus peygamberle ilgili diğer ayetler göz önüne alındığında; Yunus peygamberin üzüntüye boğulduğu, sıkıntıya düştüğü, bunalıma girdiği anlamına gelmektedir.

Yunus peygamberin dopdolu (yükünü tam tamına almış) gemiye doğru kaçtığı (gittiği) hatırlanacak olursa, geminin dopdolu olması sebebiyle binememesi onu üzmüş, bunalıma düşürmüş olmalıdır.

Çünkü Yunus peygamber, gemiye binmek isteyen birçok yolcu arasında, kimin gemiye bineceğini belirlemek için çekilen kur’ada kaybetmiş, gemiye binip kaçamamış, bu yüzden de üzülmüş, sıkılmış ve bunalmıştır.

Yunus peygamberin -eğer tesbih edenlerden olmasaydı- diriliş gününe kadar balığın karnında kalacak olduğunun bildirilmesi ise, Yunus peygamberin sıkıntısının, bunalımının uzun süreceğinden kinayedir.

Yunus peygamber ile ilgili olan ayetlerdeki “hut” sözcüklerinin “balık” anlamında kullanılmadığı böylece anlaşıldığına göre denilebilir ki, “hut” sözcüğünün Musa peygamber ile ilgili ayetlerinde geçen (Kehf suresinin 61. ve 63. ayetleri) “hut” sözcükleri de, yani Musa peygamberin “hut”u da, Yunus peygamberin “hut”u gibi; balık değil, düşmüş olduğu bunalımdır, karamsarlıktır.

Kaynak: İşte Kur'an (Hakkı Yılmaz) 

Kusursuzluk sadece Allah'a mahsusdur.
En doğrusunu bilen Allah'tır.
Sevgi,saygı ve muhabbetle.
Allah'a emanet olunuz.