Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

YADSIYAMAZSINIZ

SALÂT VE ZEKÂT

SANDIĞINIZ ŞEYLER DEĞİL

(İslam’da Salât’ın Namaz, Zekât’ın da Mal Yardımı Olmadığının İşaretleri)

Kovulmuş Şeytan’dan Allah’a sığınırım!

Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla başlarım.

Özet:

         Hz. Lokman’ın oğluna vasiyetinden hareketle Kur’an’ın salâtı ikame emrinin namaz kılma anlamında düşünülemeyeceği, düşünülmesi durumunun Kur’an ayetlerinin hem bağlamlarından kopmasına hem de kendi içlerinde tutarsızlık ve kopukluklar göstermesine neden olduğu genel çizgileriyle belirtilmiştir. Sırayla şu noktalara değinilmiştir:

-         Hz. Lokman’ın vasiyeti

-         Rükû edenlerle birlikte rükû etmek / cemaatle namaz kılmak

-         Salâtı ikame tabirinin gerçek anlamını ortaya koyan 30/31 ayeti

-         Sallâ fiilinin “yüz çevirme” anlamının karşıtı olarak kullanıldığı 75/31-32 ayetleri

-         İki vakit salâtın ne anlama geldiği

-         Namazın mükerrer sünnet olup olamayacağı bahsi

Ve dipnot olarak sallâ fiilinin sözlük anlamları

Hz. Lokman’ın oğluna vasiyeti:

Yavrum! Salâtı ikame et, iyiliği emret, kötülükten vazgeçirmeye çalış, başına gelenlere sabret! Doğrusu, bunlar, azmedilmeye değer işlerdir. (31:17)

Yukarıya alıntıladığım ayette Hz. Lokman’ın oğluna ilk tavsiyesi, geleneğin biçimlendirdiği Müslüman halkın zihniyetinde, namaz kılmaktır. Ne var ki, sonraki emirlerin salât ile hiçbir ilişkisi yoktur!!! Kanımızca bu sonuç, ayetlerdeki ifadeleri yalnız siyak ve sibaklarından değil kendi içlerinde bile kopuk kopuk anlamlandırmaya çalışmaktan kaynaklanmaktadır. Ayeti kendi içinde bir bütün olarak değerlendirirsek, bu ayette namazdan söz edilmiş olmaması gerektiği az çok usavurma (muhakeme) yetisi olan bir kişinin anlaması gereken bir durumdur. Peki Hz. Lokman’ın oğluna verdiği öğüdün ilk bölümü neyi öğütlemektedir?

Hemen ivedi bir yanıt buluşturmadan gerçeğin ne olduğunu anlayabilme ereğiyle salâtı ikameden söz eden başka ayetleri de okumalıyız:

2/92/41 Sizin yanınızda bulunanı doğrulayıcı olarak indirmiş bulunduğum (Kur'ân)a inanın ve onu ilk inkâr eden, siz olmayın; benim âyetlerimi birkaç paraya satmayın ve benden sakının. 

2/92/42 Bile bile gerçeği bâtılla bulayıp hakkı gizlemeyin. 

2/92/43 Namazı kılın, zekâtı verin, rükû edenlerle (Allâh'ın huzûrunda eğilenlerle) beraber eğilin. 

2/92/44 Siz Kitabı okuduğunuz halde, insanlara iyiliği emredip kendinizi unutuyor musunuz? Aklınızı kullanmıyor musunuz? 

2/92/45 Sabırla, namazla Allah'tan yardım dileyin, şüphesiz bu, (Allah'a) saygı gösterenlerden başkasına ağır gelir. 

2/92/46 O(saygılı insa)nlar, Rablerine kavuşacaklarını (gözetir) ve gerçekten O'na döneceklerini bilirler. 

2/92/47 Ey İsrâil oğulları, size verdiğim ni'meti ve sizi âlemlere üstün kıldığımı hatırlayın. 

2/92/48 Ve öyle bir günden sakının ki, o gün hiç kimse, kimsenin cezâsını çekmez (borcunu ödemez); kimseden şefâat (aracılık, iltimas) da kabul edilmez; kimseden fidye de alınmaz ve onlara hiçbir yardım yapılmaz. 

Yüce Allah, yukarıdaki ayetlerin bağlamında Hz. Lokman’ın oğluna verdiği öğütleri doğrudan anlatımla önümüze koymuyor mu? Evet, hemen hemen koyuyor. Peki… Allah Allah!.. Altını çizdiğim ayetler, arkasından gelen ayetlerle birlikte ele alındığında kopuk bir manzara gözümüzün önüne serilmiyor mu? Oysa böyle olmaması gerekir. Demek ki, bizim ayetleri algılayışımızda bir çarpıklık var. İlgili ayetlerde verilen iletileri alt alta sıralarsak belki bir yerlere ulaşırız:

-                       Önceki Tanrı kitaplarının devamı olan Kur’an’a inanmalı ve Allah’ın ayetlerini hiçbir şey karşılığında satmamalı, yani Tanrı’nın hükümlerini insanlardan gizlememeliyiz.

-                       Yine hakkı bâtılla karıştırma yöntemiyle de Allah’ın ilmini gizlememeliyiz.

-                       Salâtı ikame etmeli, zekâtı ödemeli, rüku edenlerle birlikte rüku etmeliyiz.

-                       İnsanlara iyiliği emrederken kendimiz o iyilikten kaçmamalıyız.

-                       Sabır ve salât ile Allah’a istiane etmeliyiz.

“Salâtı ikame edin!” emrinin “Bile bile gerçeği bâtılla bulayıp hakkı gizlemeyin.” emrinden sonra gelmesi belki bir şeyler çağrıştırabilir. Çünkü altı çizili eylemi yaptığımızda başka birtakım nesne ve kavramları Yüce Allah’a ortak koşmuş, yani müşrik olmuş oluruz. Yoksa 2/43 ayeti bize Müslümanları müşriklerden ayıran ilk farkın namaz olduğunu mu bildirmek istiyor?! Öyleyse namazın bir parçası olan rükû (!) etmemiz, niçin zekât verme emrinden sonra buyruluyor? Bu anlatım biçemi kambur gözükmüyor mu? Dahası rüku eylemi eğer namazın bir parçası ise, özellikle namazdan ayrı olarak anılmasının anlamı ne ola ki? Genel ulemanın bu durumdan çıkardığı anlam, rükû edenlerle birlikte rükû etmenin “cemaatle namaz kılmak, dolayısıyla cemaatle namazın fazileti” olduğu yönündedir. Ne var ki, aklıma takılmadan edemiyor: Neden rükû eylemi cemaatle namazı ifade etsin? Geleneğin literatürüne göre rükû, önceki ümmetlerin bilmediği bir fiildir. Oysa bu ayetler İsrailoğullarına seslenmektedir. Bu emrin ardından İsrail oğullarına rükû fiilinin tarif edilmesi gerekmez miydi? Sonuç, öyle olmamış, değil bu ayetlerde, başka ayetlerde bile rükûnun nasıl yapılacağı ayrıntılanmamıştır. Oysa daha namaza hazırlık (!) olan abdest konusunda açıklama işlemi gerektiğince yapılmıştı.

Öte yandan yukarıdaki ayetlerde zekât amelinin hangi kavramla ilişkisi olduğu görülememektedir[1]. Oysa “salâtı ikame” eylemi, 2/41, 42, 44, 45, 46 ayetleriyle güçlü ve derin bir bağ taşımaktadır. Görünürde böyle olmasa bile kanımca mühürlenmemiş (gelenek ve atalar dini ile algılaması körelmemiş, anormal durumları normal durumlar gibi kabullenmeye başlamamış) kalpler tarafından bu bağ kolayca sezilebilir.

30/28: Size öz benliklerinizden bir örnek verdi: Ellerinizin altında bulunanlarda, size verdiğimiz rızıklarda, sizinle aynı haklara sahip, birbirinizden çekindiğiniz gibi kendilerinden çekineceğiniz ortaklarınız var mı? İşte biz, aklını işletecek bir topluluk için ayetleri böyle açık açık sıralıyoruz.

30/29: Zulme sapanlarsa ilimsiz bir biçimde keyiflerine uymuşlardır. Allah'ın saptırdığına kim yol gösterecek? Böylelerinin yardımcıları yoktur.

30/30: O halde sen yüzünü, bir hanîf olarak dine, Allah'ın insanları üzerinde yarattığı fıtrata çevir. Allah'ın yaratışında değiştirme olamaz. Doğru ve eskimez din işte budur. Fakat insanların çokları bilmiyorlar.

30/31: O'na yönelmiş kişiler olarak O'ndan sakının! Namazı/duayı yerine getirin ve sakın şirke sapanlardan olmayın;

Müniybiyne ileyhi vettekûhü ve ekıymûssalâte ve lâ tekûnû minelmüşrikiyn.

30/32: Onlardan ki, dinlerini parçalayıp hizipler/fırkalar haline geldiler. Her hizip kendi elindekiyle sevinip övünür.

30/33: İnsanlara bir zorluk dokunduğunda, Rablerine yönelerek O'na yakarırlar. Sonra onlara bir rahmet tattırınca bakarsın ki, içlerinden bir grup Rablerine ortak koşuyor.

30/34: Kendilerine verdiklerimize karşı nankörlük etsinler diye. Haydi, yararlanın/zevklenin! Yakında bileceksiniz...

30/35: Yoksa onlara kesin bir kanıt mı indirdik de onlara Allah'a ortak koşmalarını söylüyor!

Bu da ne oluyor?! Bu ayetlerin arasında, böyle bir bağlamda namaz kılmanın işi ne ola ki?!  Acaba Yüce Allah gerçekten müşrik olmamamız için namaz kılmamızı mı buyuruyor? Öyleyse hadis kültüründe Mekke müşriklerinin namaz kılması onları niçin müşriklikten kurtaramıyor? Kırmızılaştırdığım yerdeki “ve” bağlacı birçok ayette “yani” anlamına gelmektedir. Sözün özü Yüce Allah, bu ayette bir tanım veriyor. Neyin tanımı? Salâtı ikamenin tanımını: Dinde birliği koruyup şirke sapanlardan olmamak. Dikkat ederseniz, 2/45’te sabra salâttan önce sarılmalıyız; çünkü bir şeylere sabretmeden “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutmak” olanaksızdır. Kur’an’da “salâtı ikame” tabirinin hemen her zaman “şirk” bağlamında anılmasının “Dinde birliği koruyup şirke sapanlardan olmamak” anlamından kaynaklandığı kanısındayım. Dolayısıyla vahdet kavramının peşinden gidilmelidir. Nitekim sallâ fiilinin “arkasından gitmek” anlamı[2] da vardır ve bu anlamın Kur’an’da kullanıldığı geleneğin ulemasınca görülmemiş olsa bile aşağıdaki ayetlerde görülebilir; çünkü  “yüz çevirme” anlamının karşısına konmuştur:

İşte o, (Peygamberin getirdiğini) doğru kabul etmemiş, namaz da kılmamıştı (lâ sallâ). Aksine yalan saymış ve yüz çevirmişti. (75/31-32)

Ayrıca 19/59’da “yitirilen salât”ın bu anlamdaki salât olduğu anlaşılabilir. Yani, kişiler genel anlamda Allah’ın vahyini izlemeyi bırakıp kendi nefislerinin uydurduğu kurallara uymaya başladıkları için salâtı yitirmişlerdir. “Namazı yitirmek” deyimi ise dilbilgisi bakımından bir tuhaflıktan başka bir şey olamaz!

Böyle bir durumda, abdest alınması gereken salâtın (ki bu tür bir salâttan söz edilen ayetlerde ve bağlamlarında şirk konusuna değinilmemiştir ve belirlenen iki zaman söz konusudur: Fecr ve İ’şâ’) namaz olmadığı, bir “birlik durumuna geçme, toplanma” kavramıyla ilişkili olduğu sezilebilir. Peki, müminler niçin toplanır? Elbette Elçi’nin diyeceklerini dinlemek ve dersler çıkarmak için toplanırlar. Öyleyse abdest alınarak yerine getirilen salât eylemi bir “söylev”dir. Nitekim, salât kelimesinin anlamlarından biri de “yapılan konuşma”dır.

İşin özünde, Kur’an-ı Kerim’in hiçbir ayette beş vakit bir namaza vurgu yapmamış olması ve Müslüman geleneğinde ise beş vakit namazın yaygınlık taşıması, geleneğin nakline göre Elçi’den önce kılınan namazın beş vakit olmadığı ve Son Elçi’nin Kur’an’a karşın hiçbir inanana 5 vakit namazı dayatamayacağı düşünüldüğünde bu durumlar bizi namazın İslam’a bir bütün şeklinde sokulmuş olabileceği düşüncesine itmiştir. O nedenle namazın mütevatir ve tekrarlanan sünnet olarak günümüze geldiği şeklindeki savunma bizim açımızdan önem taşımamaktadır. Zira namaz, Arap yönetiminden kesin bir destek bulduğu bir ortamda (ki Muaviye ve ardıllarının İslam’ı siyasetten kovma anlayışlarını topluma dayattıklarını çok iyi biliyoruz) bütün kültleriyle İslam’a sokulduktan sonra mütevatir ve tekrarlana gelen bir eylem durumuna geçmiş de olabilir.

Hamd, Âlemlerin Rabbi olan Allah’adır!

[2]ﺻﻠﻰ : Dua, dua etmek; yalvarma, yakarış; konuşma, söylev, nutuk; övgü, methiye; nimet; meydana getirmek, sebep olmak; yakından takip etmek, izlemek, uymak, bağlı kalmak; irtibata geçmek veya irtibata geçilmek; hayvanın kuyruğunun çıktığı yer, but.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

SALÂT HAKKINDAKİ KESİN DURUMLAR

Nisan 2007

İçindekiler:

ÖN SÖZ. 1

Abdest Hakkında: 1

Namazın Vakitleri Hakkında: 1

Namazın Öğeleri Hakkında: 2

Namazın Kılınışı Hakkında: 2

Namazın Kılındığı Tapınak Hakkında: 3

Namazın Tarihselliği Hakkında: 3

SON SÖZ. 4

ÖN SÖZ

        Geçmişten günümüze birçok din bozularak gelmiştir. Bu dinler artık Allah’ın buyurduğu anlamdaki Din olarak işlememesi nedeniyle yeni elçi ve nebiler gönderilmiştir. Hz. Allah, indirdiği dinlerin hükümlerini beyan eden kitaplar da indirmiştir. Kitaplar, seçilen nebilere indirilmiştir. Bu kitapları tahriften koruma yetkisi ise söz konusu Kitap’a bağlı olanlara verilmiştir. Aynı biçimde Elçi Muhammet’e de baştan beri vazedilen İslam dininin hükümlerini beyan etmesi için bir kitap verilmiş ve Elçi Muhammet, “Nebilerin Sonuncusu” olarak nitelendirilerek bu tabirle (İlk emri olan “Oku! = İkrâ!” emrine mutabık olarak anlamı da “okuma” olan) Kur’ân isimli Kitap’ın “Son Kitap” olduğu ifade edilmiştir. Önceki ümmetlere davranıldığı gibi Kitap’ı koruma görevi yine Kuran’a inanan kişilere verilmiştir. Bu bakımdan 15/9 ayetindeki “Zikr’i Biz indirdik, onun koruyucusu da elbette biziz” vurgusu Allah’ın “Kuran metninin tahriften uzak olduğu” anlamını belirtmesi değil, Kuran’ın kaynağı noktasında şüphelerini belirten inkârcılara bir yanıt vermesidir. Yoksa bu sözü “metni koruma” olarak düşündüğümüzde zaten Hıristiyanlar da kendi kitaplarındaki ayet parçalarına dayanarak kitaplarının tahrif edilmediği savunmasını yapmaktadır. Zaten bu ayetin indiği bağlama dikkat edilirse ayetin neyi ifade ettiği anlaşılabilir. Ne var ki, bu metin tahrifinin gerçekleşme olasılığına karşın biz, tarihsel yaşantılardan da yola çıkarak böyle bir şeyin söz konusu olmadığı kanısını paylaşmaktayız. Mesele Kuran’ın anlam yönünden tahrifine geldiğinde ise böyle bir tahrifin büyük ölçekte gerçekleştirilmiş olduğu kanısına varmış bulunuyoruz. Bunun nedeni, geleneksel dinin dayatmaları ile Kuran ayetlerini karşılaştırdığımızda karşımıza çıkan sonuçlardır.

Abdest Hakkında:

1. Kuran’da salâta durulacağında 5/6 ile belirlenmiş bölgeler yıkanmalı veya ıslak elle silinmelidir. Buna göre bir vaktin abdesti ile başka bir vaktin salâtı yerine getirilemez.
2. Kuran’daki abdest eyleminde ağzı ve burnu çalkamak, kulakları ve enseyi sıvazlamak ve bunların sayıları ile ayakları yıkamak emredilmemiştir.

Namazın Vakitleri Hakkında:

1. Allah tarafından belirli vakitlerde ikame edilmesi emredilen her salât, istisnasız olarak Elçi’ye seslenmektedir. Yani böyle emirlerin yüklemi 2. tekil kişiye yöneltilmiştir.
2. Kuran’da yalnızca iki vaktin salât adı bildirilmiştir: Salâti’l-fecr ve Salâti’l-‘Işâ’. Bu iki vakit dışında yerine getirilen hiçbir salât vaktinden söz edilmemiştir. Kesin olarak bilinmeli ki, Kuran’da beş vakit namaz olmadığı gibi üç vakit namaz da yoktur.
3. “Salâti’l-Vusta” kelimesinin anlamı, hadis ve rivayetlerde bile tartışmalıdır. Salâte’l-Vusta kimi rivayete göre Sabah, kimine göre Öğle, kimine göre İkindi, kimine göre Akşam, kimine göre de Yatsı namazıdır. Fakat “ikindi namazı” olduğu en yaygın görüştür. Son zamanlarda yaygınlık kazanan görüş ise “öğle namazı” olduğudur.  Ne var ki, bütün bunlar dayanaksız görüşlerdir. Vusta salât, “öğle namazı” olsaydı
   • Salâte’l-Vusta’nın (?) Arapçadaki yaygın adı “Salâtü’z-zuhr” olmaz,
   • 24/58 ayetinde Salâti’l-Fecr ve Salâti’l-‘Işâ tabirleri anıldığı gibi “Salâti’l-Vusta” ya da “Salâtü’z-zuhr” tabirlerinden biri de anılırdı. Oysa 24/58’de “öğle vakti üstünüzü çıkarttığınızda” ifadesi yer almış ve bu eylemin salât için yapıldığı ifade edilmemiştir.
4. Ayrıca 2/238’deki “salâti’l-vusta” bir vaktin namazı olsa bile bunu ilk önce anılan salevât’ın dışında düşünmek zorunda  değiliz. “Ve” bağlacının görevleri için Mehmet Yaşar Soyalan’ın Vahiy Savunması kitabının 200-210. s. arasını okuyabilirsiniz.
5. Kuran’da teheccüt namazı yoktur. “Teheccüd” eyleminin “namaz” için yapıldığı dayanaksız bir yorumdan oluşuktur.
6. Kuran’da nafile namazın gerekliliğinden söz edilmemiştir. 
7. Kuran’da vakitleri belirlenen salât için ezan okumak şart değildir. Şart olan fiil, salâta bir biçimde çağrının (nidanın = sesli çağrının) yapılmasıdır. Dolayısıyla örneğin Türkçe ezana karşı çıkılmasının Allah tarafından bildirilmiş herhangi bir sakıncası yoktur. Hattâ her çağrının, çağrının yapıldığı toplumun dili ile yapılması ilkesine uyduğundan daha insani, yani fıtrata daha uygundur.

Namazın Öğeleri Hakkında:

1. Hiçbir ayette salâtın içerisinde Kur’an okunması buyrulmamıştır. Salât kelimesiyle anılan "Kitap'ı oku!", "Kuran'ı oku" gibi ifadeler salâtı ikamenin içerisine dahil edilmemiştir.
2. Kuran’da namazın temel öğeleri sanılan kıraat, kıyam, rükû ve secde fiilleri tek bir ayette ya da en azından peş peşe sırasıyla söylenmemiştir.
3. Kuran’da Elçi’nin salâtı ikame etmesi gerektiği buyrulan Fecr ve ‘Işâ’ vakitleri birebir tanımlanmışken kıyam, rükû ve secde fiilinin nasıl yerine getirileceği hiçbir ayette tanımlanmamıştır. Bu hususta tek gösterge “çeneleri üzerine secdeye kapanmak” ifadesidir ki, bunun da gelenekte kılınan namazdaki secde fiiline benzemediği ortadadır.
4. Salâtın kuud/tahiyyat öğesi (!) Kuran’da bildirilmemiştir.
5. Salâtın selamı diye öğesi (!) Kuran’da bildirilmemiştir.
6. Kuran’da namaza niyet öğesi yoktur.
7. Kuran’da iftitah tekbiri öğesi yoktur.
8. Salât sırasında tespih çekilmesini buyuran bir ayet yoktur.

Namazın Kılınışı Hakkında:

1. Kuran’da, yeryüzünde beş vaktin gerçekleşmediği memleketlerde namazın nasıl kılınacağı bildirilmemiştir. Bu durum bizi ya namazın yalnızca bu beş vaktin gerçekleştiği yerlerde kılınması gerektiği ya da Allah’ın doğa yasalarıyla çeliştiği sonucuna götürür. Bu da İslam’ın evrenselliğini zedeler. Bir kısım müçtehitlerin kendi kafalarından beş vaktin gerçekleşmediği yerler için bir fetva vermesi sonucu değiştirmez. Böyle bir fetva iznini Yüce Allah vermemiştir. Zira 5/101 ayeti bu konuda verilmiş bir izin değildir. Orada, sözü edilen “Allah’ın vazgeçtiği konular” belirtilmiştir.
2. Hiçbir ayette bir yöne dönülerek salâtın ikame edilmesi gerektiği bildirilmemiştir. Onu bırakın, başka herhangi bir ayette dua için bir yöne dönülmesi gerektiği ne önceki ümmetlere ne de Hz. Muhammet’e uyanlara buyrulmuştur. Kıble ayetlerinde “Mescidi Haram’a dönün!” buyrulurken bunun “salât için” olması gerektiği bildirilmemiştir.
3. Kuran’da karma namazı (!, salâtı) engelleyen bir hüküm yoktur.
4. Kuran’da bildirilen salâtın tek başına da kılınabileceğini gösteren bir ruhsat yoktur. Kuran’dan edinilebilecek izlenim, vakitli salât eyleminin cemaatle gerçekleştirildiği biçimindedir. Salâtın nasıl gerçekleştirildiği zaten hitap edilen toplum tarafından bilindiği ve Allah’ın Kuran vahyi ile müdahalesini gerektirecek bir tartışmaya neden olmadığı için salâtın tek başına kılınabileceğini savunmak zordur.
5. Kuran’da bildirilen salât, hem erkeğin hem de kadının cemaat olarak yerine getirmesi gereken bir salâttır. Cuma Suresi’nin 9. ayetindeki salâta gelme emri hem erkekler hem de kadınları kapsamaktadır. Hz. Peygamber’in böyle bir emri erkeklere özgüleme yetkisinin bulunduğu hiçbir ayette bildirilmemiştir.
6. Kuran’daki salât için setri avret emri verilmemiştir. Kuran’da daha önce örtünme emrinin verilmiş olduğunu ve salâtı yerine getirmek için özel olarak verilmesine gerek duyulmamasını bir arada değerlendirirsek salâtın “namaz” gibi bir ritüelin adı olma olasılığı aşağı düşer.
7. Kuran’da vakti bildirilen salâtların kaçar rekât kılınacağı söylenmemiştir.
8. Kuran’da “rekât” kelimesi anılmamıştır.
9. Kuran’da gelenekte rastladığımız biçimde bir “rekât” kavramı yoktur. 4/102 ayeti, normal bir salâttan değil, savaş durumundaki korku namazından söz etmektedir. Bu nedenle geleneksel “rekât” kavramı için ölçü kabul edemeyiz. Zaten bu ayette rekâtı tarif etme amacı güdülmediği ortadadır. O nedenle rükû rüknünden hiç söz edilmemiştir. Aslında böyle bir eksiklik, rükûun sahih anlamına bir emare teşkil eder. Zira 4/102’de savaşma bağlılığından (yani salâtından) söz edilmesi nedeniyle rükû kelimesi anılmaması çok doğaldır; çünkü rükûun sahih anlamı “alçak gönüllülük”tür. Savaş sırasında ise alçak gönüllü olmak gereksizdir. Savaş atmosferiyle bağdaşmaz. Öte yandan 4/102’de salâtın kuut adında bir öğesi de yoktur. Dolayısıyla normal salâtta bu öğenin bulunup bulunmadığını (başka ayetlerde de salâtın rükünlerinden söz edilmediği için) belirleyecek bir ölçütümüz yoktur. Hattâ rükû eyleminin birkaç ayette (2/43; 38/24) sanki namaz dışında ayrı bir ritüel biçimiymiş gibi anılması şüphelerimizi daha da haklı çıkarır.
10. Kuran’da farz rekât sayısı yoktur.
11. Kuran’da farz - sünnet rekât sayısı gibi bir ayrım yoktur.
12. Kuran’da vakti belirli olan salât eylemi, 2/239’daki ruhsata göre, yaya ve binekte gerçekleştirilebilir. Bunun “ima” yoluyla mı yoksa başka bir yolla mı yerine getirileceği Kuran’da belirlenmemiştir. Eğer namaz, sahabe tarafından bugün Müslümanların genelince algılandığı gibi “belli bir düzen içerisinde yapılması gereken hareketlere dayanan bir amel” olarak algılansa idi, sahabeden birinin Elçi’ye “Biz yürüyerek ve binekte nasıl namaz kılacağız?” diye sormaları gerekirdi. Oysa Kuran’da sahabeden böyle bir soru gelmediğini görmekteyiz.
13. Kuran’da salât sırasında duanın ne gibi bir önemi olduğuna dair bir ayet yoktur.
14. Kuran’da ayrıca kıraatin en az ne kadar yapılması gerektiğine ilişkin bir hüküm de konmamıştır. Fatiha S.’nin vazgeçilmez olduğu yolunda olan kanaat, Kuran’daki başka türlü de (yedi surenin başında yer alan ha, mim başlangıç harfleri) yorumlanabilecek “sebü’l-mesâni” kelimesinden çıkarılmıştır. Bu da muhkem değildir. Muhkem olmayan bir hususta ise Allah katında kimsenin kimseye bir zorlama ve dayatma yapmaya hakkı yoktur.
15. Namazdaki sure ve ayetlerin Arapça okunması gerektiğini bildiren bir ayet yoktur. Bu bakımdan Kuran zaviyesinden her dilde namaz (!) kılınabilmesinin önünde bir engel yoktur.

Namazın Kılındığı Tapınak Hakkında:

1. Geleneksel İslam’a göre baş tapınak, “Kâbe”dir. Ne var ki, hiçbir yerde “Salâtınızı yüzünüzü Kâbe’ye dönerek ikame edin!” anlamını çıkartabileceğimiz muhkem bir ayet yoktur. Zira önceden namaz kılarken dönüldüğü kabul edilen Süleyman Mabedi’nin isminin verilmeyişi (ki, o devirde bir çöplüktü!) Mescidi Haram’ın Kâbe olamayacağının emaresidir. Zaten geleneksel İslam literatürü de Mescidi’l-Haram kelimesini Kâbe anlamında değil, “Kâbe’nin çevresindeki alan ya da Kâbe’yi çeviren bina” olarak algılamaktadır. Edip Yüksel gibi Yeni İslamcı kişiler ise Mescidi’l-Haram’ın ta Kâbe’nin kendisi olduğunu savunmaktadır. Kelime bakımından duruma yaklaşırsak, ka’be kelimesinin anıldığı ayetler çok ilginçtir. Zira abdest ayetinde (5/6) güya topukların (aslında ise “ayak bilekleri”nin) ifade edilmesi için kullanılırken, bir başka ayette ise “Kâbe’ye varacak bir kurban” ifadesinde anılmıştır. 5/6 ayetinde ile’l-ka’beyn kelimesinin  “topuklara dek (ayaklarınızı ıslak elle silin)” olarak algılanması bir anlatım bozukluğu oluşturmasına karşın ısrarla böyle çevrilmektedir. Oysa topuklar, ayakların içine dahildir ve bir sınır bildirmez. Sınır bildiren en yakın anlam ise zaten geleneksel olarak öyle uygulanan “ayak bileklerine dek ayaklarınızı ıslak elle silin” anlamıdır. Öte yandan 5/95’te “hedyen bâliga’l-ka’beti”, “Kâbe’ye varacak bir kurban” olarak çevrilmektedir. Hem de ayeti böyle algılamak kendi içerisinde tutarsızlık oluşturmasına karşın. Güya bir yaban hayvanı öldürmenin cezası olarak Kâbe’ye bir kurban adanmalıymış. Bir hayvanı öldürmenin cezası olarak bir başka hayvanı boğazlamak… Bu mu adalet?! Oysa alıntıladığım kısmı “hedyenin (yani yaban hayvanının) ayak bileği olgunluğu” olarak tasavvur ettiğimizde bu tutarsızlık ortadan kalkıyor ve yerine şöyle bir anlam çıkıyor: Öldürülen kara avının yaşı ayak bileği olgunluğundan iki adaletli kişi tarafından saptanacak ve buna göre bir kefaret ücreti ödenecek. Bu 5/6 ve 5/95’teki iki tutarsızlığı düzelttiğimizde geriye kalan “Ka’be” kelimesinin anıldığı son ayetteki “Ka’bete’l-Beyte’l-Haram” kelimesinin anlamı da doğru olarak açığa çıkıyor. Zira düzelttiğimiz iki ayette sözü edilen tek şey “ayak bileği” olduğuna göre “Mekke’deki kübik yapının ayak bileği” gibi bir anlam gülünç olacağından “Beyt” kelimesinin de gerçek anlamı belirecektir: Sistem. Öyleyse 5/97’de anılan “Ka’bete’l-Beyte’l-Haram”, “Sistemin Ayak Bileği Yasağı” anlamına kullanılmıştır. Peki, bu sonuç çıktığında bunlara dayanarak Mekke’ye gelip gelmediği bile düzmece olmayan tarih kaynaklarına göre meçhul olan Hz. İbrahim’in kurduğu Beyt, niçin Kâbe olarak anlaşılsın? Öyle ya, Allah’ın indinde “Kâbe” adında kübik bir yapı yok. Ayak bileği ve Sistem var.
2. Hiçbir ayette mescidin içinde “namaz” kılınmasından söz edilmemiştir. Bu bakımdan Kuran’da namazı kılacağımız zaman mescide gitmemiz gerektiği de bildirilmemiştir.
3. Kuran’da Mağara Arkadaşları kıssası anlatılırken mescit bina etmenin yanında, mescit almaktan söz edilir (18/21). Bu da “bina etmek” ifadesinin bir soyut anlam taşıyabileceğini gösterir. Ayrıca 18/21’de bu kişilerin niçin bina yaptığı açıklanmamıştır (Oysa bu ifade “Mağara Arkadaşları’nın teslimiyetini örnek almak” olarak anlaşıldığında ayetin kendi içerisinde bir bütünlük oluşur. Adamlar bir tartışma yapıyor ve bunun bir tapınakla ilgisi yokken, durduk yerde niçin onların üzerlerine bir tapınak dikilsin?!). Dırar mescidi de bina edilmemiş, geleneksel çeviriye göre “tutulmuştur (velleziyne’t-tehazû mesciden dırâren ...)” (9/107). İlginç değil mi?!
4. Hiçbir ayette mescid onarımından söz edilmez; çünkü mescid onarımından söz eden her ayet ya Allah’ın mescitlerini onarmaktan söz eder ya da “Mescidi Haram”ı. Niçin özellikle “Allah’ın mescitlerini onarmak” kavramı seçilmiş olabilir? Hangi mescidin Allah’ın mescidi olduğunu nereden bileceğiz? Niye o zaman tarihte Müslüman Osmanlı Türkü, ele geçirdiği yerdeki kiliseleri mescide/camiye çevirmiştir? (Oysa, Allah’ın mescitlerini onarmak, “Allah’a itaat davranışlarını hakkıyla yerine getirmeye çalışmak” olarak anlaşılsa, hükümler Kuran’da ve tabiat kurallarında indirildiği için hangi mescitleri onarmamız gerektiği apaçık olarak ortaya çıkıyor)
5. 2/187 ayetine göre oruç zamanı dışında mescitlerde îtikafta iken kadınlarımızla cinsel ilişkide bulunabiliriz (!). Zira bu yasak, oruç dışındaki zaman için  söz konusu edilmemiştir. Öyleyse helaldir. (Ya da insafa gelip “mescid” kelimesinin “tapınak” değil, “gönüldeki itaat yapısı/davranışı” anlamında kullanıldığını kabul edersiniz. Seçim sizin!)  

Namazın Tarihselliği Hakkında:

1. Kuran’da önceki nebilerin de salâtı ikame ettiği bildirilmesine karşın onların hangi vakitlerde ve ne biçimde kıldığı (!) hususunda açıklama yapılmamıştır.
2. Kuran’da müşriklerin salâtına ilişkin herhangi bir yanlışlık sayılmamıştır. Geleneksel zihniyet ise Kuran’da müşriklerin el çırpıp ıslık çalarak salâtı ikame ettiğinin bildirildiğini savunmaktadır.
3. Öyleyse Kuran’da Elçi’nin, müşriklerin kıldığı biçimdeki namazı (!) kılmadığını bildiren bir ifadenin yokluğu da kabul edilmelidir. Dolayısıyla salâtı şekle dayanan bir ibadet olarak göreceksek, onun ıslık çalınıp el çırpılarak yapılan bir ibadet olduğunu düşünmemiz gerekir. Nitekim bu tür bir ibadet yürünerek ve binekte giderken de yapılabilir. Yok eğer bunu kabul edemiyorsanız, doğru yanıt çok açıktır: Vakitleri bildirilen salât, Elçi’nin Kuran ayetlerini müminlere bildirmek için günde iki vakit içinde düzenlediği bir konuşmadır.
4. Kuran’da açıkça bildirilen salât vakti sayısı Salâte’l-Fecr ve Salâte’l-‘Işâ’ olmak üzere iki vakittir. Kuran’ın sunduğu salât vakitleri hakkında öngörülen ve farz kabul edilen durum bu iken Kütüp-i Sitte yazarlarının ısrarla “beş vakit namazla” ilişkili nakillerde bulunmalarının arkasında “Peygamber’in uygulaması”nı değil, gizli bir niyet aramak gerekir. Zira Hz. Peygamber’in -Kuran’daki Allah’ın emri dururken- kendi kafasından üç vakit daha ekleyip farz olan vakit sayısını beş olarak dayatması kabul edilemez bir durumdur.
5. Kıble ayetlerinde Mescidi Haram’dan önce namaz kılmak için Kudüs’e dönme emri verilmemiştir. (Kuran dışı vahiy de olmadığına göre Hz. Muhammet, namazlarında Kudüs’e dönme kararını nasıl almıştır ve nasıl olmuş da Hz. Allah onu azarlamamıştır? Dahası Hz. Muhammet ilk namazlarında (!) güya ehl-i kitap Süleyman Mabedi’ne döndüğü hâlde niçin Kâbe’ye dönüyordu ve Hz. Allah, buna niçin onay vermişti?) Bu husus üzerinde düşünmek gerekir.

SON SÖZ

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

25/3/2007 - ZEKÂT NEDİR? - 2

______________________

BAKARA [İ:92.177, R:2.177] Yüzlerinizi doğu ve batı yönüne çevirmeniz hayırda erginlik/dürüstlük değildir. Hayırda erginlik/dürüstlük o kişinin hakkıdır ki, Allah'a, âhiret gününe, meleklere, kitaplara, peygamberlere inanır; akrabaya, yetimlere, çaresizlere, yolda kalmışa, yoksullara, özgürlüğüne kavuşmak gayretinde olanlara malı seve seve verir, namazı kılar, zekâtı öder. Böyleleri söz verdiklerinde ahitlerine vefalıdırlar; bolluk ve bereket zamanı kadar, zorluk, sıkıntı ve şiddet zamanında da sabırlıdırlar. İşte bunlardır özüyle sözü bir olanlar. Ve işte bunlardır korunan takva sahipleri.

Yorum:

1.                    Yüzümüzü “salâtı ikame için doğu ve batı yönüne çevirmememiz gerektiği” niçin bildirilmemiştir?

2.                    İkinci altını çizdiği yer verilen zekâtın izahı ise, namazın izahı nerede?

3.                    Üçüncü altını çizdiğim yer ile zekâtın darlık zamanında da verilmesi gerektiğini mi anlamalıyız? Hz. Allah, bu emrini niçin açıkça bildirmiyor da muğlak bir ifade kullanıyor?

4.                    Bu çeşit bir üslupsuzluk, 2/177’deki salâtı ikameyi “tek olan Allah’a/Kitap’a bağlılığı ayakta tutmak” ve zekâtı da “arınma göstermek” olarak anlasak, gidermiş olmaz mıyız?

_____________________________

BAKARA [İ:92.277, R:2.277] İman edip hayra ve barışa yönelik değerler üreten (‘âmilussâlehâti), namazı kılan (ve ekâmussalâte), zekâtı verenler (ve âtevüzzekâte) için Rableri katında kendilerine özgü ödülleri vardır. Korku yoktur onlar için. Tasalanmayacaklardır onlar...

Yorum:

         Bir önceki ayet şöyledir:

         Allah, ribadan beklenen artışı mahveder, sadakalar (sadekât) karşılığında artışlar getirir. Allah, nankörlüğe batmış günahkârların hiçbirini sevmez. (2/276)

         2/267’den 2/281’e dek yalnızca infak, sadaka ve ribadan söz edilmiştir. Ne oruçtan ne de kurbandan söz edilmemiştir. Oysa en azından kurbandan da söz edilmesi gerekirdi; çünkü geleneksel İslam, kurban kesmeyi de infak kavramının içine sokmaktadır. Ne var ki, Kuran’da kurban kelimesi, genel İslam ulemasının algıladığınca kullanılmadığı gibi, ondan bir infak biçimi olarak da söz edilmemiştir. Hatırlayın, Hz. İbrahim, Hz. İsmail’in boğazına dayadığında İsmail’in derisini yüzüp etini yoksullara dağıtma gibi bir niyeti yoktu. Peki bir infak biçimi olmayan “namaz” bu ayette ne amaçla anılmıştır. Gerçek şu ki, bu ayette “namaz” yoktur; çünkü bağlamla ilgisiz durmaktadır. 2/277’de “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutma” vardır.

         2/277’deki zekâtın “arınma göstermek” olarak algılanması ayet içi bağlama daha uygundur.

_________

AHZÂB [İ:97.33, R:33.33] Evlerinizde de vakarlı oturun. İlk cahiliye teşhirciliği gibi kendinizi teşhir etmeyin. Namazı kılın, zekâtı verin, Allah'a ve resulüne itaat edin. Allah sizden kiri/lekeyi gidermek istiyor ey Ehlibeyt, sizi tam bir biçimde temizlemek istiyor.

Yorum:

         Hz. Allah, ehlibeytten tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutmasını ve arınma göstermesini buyuruyor.

___________________

NİSA [İ:98.77, R:4.77] Kendilerine, "Ellerinizi çekin, namazı kılın, zekâtı verin!" denilenleri görmedin mi? Üzerlerine savaş yazılınca, içlerinden bir grup, insanlardan Allah'tan korkmuş gibi, hatta daha şiddetli bir korkuyla korkar oldu. Ve şöyle dediler: "Ey Rabbimiz! Ne diye yazdın üzerimize savaşı; yakın bir süreye kadar bizi erteleseydin ya!" De ki: "Dünya nimeti çok azdır. Kötülükten sakınan için âhiret daha hayırlıdır. Bir kıl kadar bile zulme uğratılmazsınız."

Yorum:

         4/77 ayetinin tümü, Müslümanlara savaşma emrinin gelmesinden söz ederken “namaz kılıp zekât vermek” ne amaçla buyrulmuş ola?! Niçin Yüce Allah’ı nerede ne diyeceğini şaşırmış bir tanrı durumuna düşürmeye çalışıyorsunuz?! Eğer genel ulemanın anladığı zekâttan söz edilseydi bunun savaş için ne fayda sağlayacağından da söz edilmeli değil miydi? Bu biliniyor olmalı ki, sözü edilmemiş. Oysa başka ayetlerde de bunun savaşta ne faydası olacağı bildirilmemiştir. Oysa “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutma” ve zekât (arınma; çünkü tam anlamıyla arınmadıkları için Allah’ın “Savaşın!” emrinden kurtulmak için bahane arıyorlar) kavramı, kendilerini Müslüman olarak tanımlayıp da Hz. Allah, “Müşriklerle savaşın!” emri verdiğinde kabul etmeyip ıh mıh edenler durumuna düşenleri bu durumundan kurtarmak için birebirdir. Gelenekte anlaşılan namaz ve zekâtın bu ayetle uzaktan yakından ilgisi yoktur. 

______________________________

NİSA [İ:98.162, R:4.162] Ama onların ilimde derinleşmiş olanları ve müminler, sana indirilene de senden önce indirilene de inanırlar. Namazı kılıcıdırlar, zekâtı vericidirler, Allah'a ve âhiret gününe inanırlar. İşte bunlara yakında büyük bir ödül vereceğiz.

Yorum:

         İnanca dair hususların anlatıldığı bir ayette -geleneğin adlandırmasıyla- ibadete ilişkin bir söz edilmesi ne derece makul? Oysa 4/162 ayetinde de salâtı ikameyi “tek olan Allah’a bağlılık” ve zekât vermeyi de “arınma göstermek” olarak anlamak en usul olanıdır.

____________________________________________________________ ______

BEYYİNE [İ:101.5, R:98.5] Oysaki onlara, dini yalnız O'na özgüleyerek, dosdoğru yürüyen kişiler halinde sadece Allah'a ibadet etmeleri, namazı kılmaları, zekâtı vermeleri emredilmişti. İşte budur doğru, eskimez ve aşınmaz din.

Yorum:

         “İkisi de müşrikleşmemek anlamında ise altını çizdiğiniz ifade niçin arkaya arkaya kullanılmıştır?” diye sorabilirsiniz; lâkin iki ifade tam olarak aynı anlama gelmiyor olması bunun nedenidir. Ayrıca biz de “Zekât vermenin 98/5’te ne işi var?” diye sorabiliriz. Zira gelenekte anlaşılan “sadaka = zekât” anlamını düşünürsek yalnızca Allah’a ibadet etme kavramıyla doğrudan bir bağı yoktur. Kaldı ki, geleneğin Allah’a kulluk etmeye parçacı yaklaşımından kaynaklanan kavram evreninde “zekât”, ibadetten bile sayılmamıştır. Zira onlara göre ibadet = ritüel olmuştur. 

         Kitap verilmiş olanlar, kendilerine beyyine/açık delil geldikten sonradır ki parçalanıp bölündüler. (98/4)

_______________

NÛR [İ:102.37, R:24.37] Öyle erler vardır ki, bir ticaret de bir alış-veriş de onları Allah'ın zikrinden/Kur'an'ından, namaz kılmaktan, zekât vermekten alıkoyamaz. Onlar, kalplerle gözlerin döneceği/yer değiştireceği günden korkarlar.

Yorum:

         Ticaret, bir insanı namazdan nasıl alıkoyabilir? Oysa ticaretin verdiği hırs,tek olan Allah’a bağlılığı zedeleyebilir. Dolayısıyla zekât kavramı da bu hırstan arınmayı ima etmei bakımından anılmıştır.

__________________

NÛR [İ:102.56, R:24.56] Namazı kılın, zekâtı verin, resule itaat edin ki, rahmete erdirilesiniz.

Yorum:

         24/55’te de Hz. Allah “Hiçbir şeyi bana ortak koşmayacaklar” demiştir ve bundan sonra “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutmayı” ifade eden “salâtı ikame” emri verilmiştir. Ayetler, anlamsız yinelemeler biçiminde değil, bir konu üzerinde ayrıntılı vurgulamalar biçimindedir.        Kaldı ki, ne siyakta ne de sibakta sadaka ve zekâttan söz edilmiştir.

____________________________________________________________ _____

MÜCÂDİLE [İ:104.13, R:58.13] Gizli konuşmanızdan önce, sadakalar vermekten ürperdiniz mi? Çünkü yapmadınız. Allah size tövbe nasip etti. Artık namazı kılın, zekâtı verin, Allah'a ve resulüne itaat edin. Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.

Yorum:

         “Sadaka” ile “zekât”ın anlamdaş olduğunu nereden çıkarıyorsunuz? Allah bize tövbe nasip ettiyse “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutmalı”, “nefis tezkiyesine” girişmeliyiz. Dikkat edin “İnne ekıymussalâte” değil “Fe-ekıymussalâte” emri var, bu da “artık namaz kıl” değil, “Öyleyse salâtı ayakta tut!” anlamına gelir (Bkz.: 108/2). 

___________________________________________________

MÂİDE [İ:110.12, R:5.12] Yemin olsun ki, Allah İsrailoğullarının mîsakını almıştı da içlerinden on iki temsilci/başkan göndermiştik. Allah şöyle demişti: "Ben sizinle beraberim. Namazı kılarsanız, zekâtı verirseniz, resullerime inanır, onları desteklerseniz ve Allah'a güzel bir biçimde borç verirseniz, kötülüklerinizi elbette örteceğim ve sizi, altlarından ırmaklar akan cennetlere elbette koyacağım. Artık bundan sonra küfre gideniniz yolun denge noktasından sapmış olur."

Yorum:

         Bu Müslümanlar (!) namaz kılmakla kafayı bozmuş! Zira elçilerine inanılmasından önceki Allah’ın emeli, namaz kıldırmak değil, tek olan kendisine inandırarak yaşatmaktır.

____________________________________________________________ _____

MÂİDE [İ:110.55, R:5.55] Sizin gönül dostunuz Allah'tır, O'nun resulüdür, bir de rükû eder bir halde namazı kılıp zekâtı vererek iman edenlerdir.

         Yorum:

         Rükû eder bir durumda nasıl namaz kılınıp zekât verilir? Bu ayet alçak gönüllülük içerisinde tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutarak iyileşme göstermekten söz ediyor.

_______________________

TEVBE [İ:113.5, R:9.5] O haram aylar çıktığında artık müşrikleri, kendilerini bulduğunuz yerde öldürün. Yakalayın onları, kuşatın onları, tüm geçit noktalarını tıkayın onların. Bunun ardından tövbe eder, namazı gereğince kılar, zekâtı verirlerse, yollarını açın onların. Kesin olan şu ki, Allah Gafûr'dur, Rahîm'dir.

Yorum:

         Hani Din’de zorlama yoktu? Müslümanlarla açıkça savaşmayan kişiler Müslüman olmak zorunda tutulmazken harp içinde olduklarımız niçin kurtulmak için şiddetle Müslüman yapılmak zorundalar? Bu apaçık tutarsızlıktır. Zekâtı ise İslam Devleti’ne verilen vergi olarak anlamaya imkân yok. 9/5’teki “salâtı ikame”, terminolojik anlamında değil, genel olarak “(antlaşmaya) bağlılığı ayakta tutmak”, zekât verme ise “düzelme gösterme, yani müminlere tacizde bulunmama” anlamındadır.

____________________________________

TEVBE [İ:113.11, R:9.11] Bununla birlikte tövbe eder, namazı kılar, zekâtı verirlerse, artık sizin, dinde kardeşlerinizdirler. Biz ayetlerimizi, bilen bir topluluk için böyle açık seçik ortaya koyarız.

Yorum:

Tövbe ettikten sonra namaz kılıp zekât vermek mi gerekir, yoksa “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutmak ve arınma göstermek mi? Kaldı ki, bu ayet verdiğimiz anlamda da algılansa “Dinde zorlama yoktur” ilkesiyle çelişir. Dinde zorlama ise samimi müminlerden çok İslam toplumuna bolca münafık doluşturur. Bu nedenle buradaki salâtı ikame ve zekât göstermeyi Kuran terminolojisindeki anlamıyla değil, genel anlamıyla ele almak zorundayız. O da “(antlaşma hükümlerine) bağlılığı ayakta tutup düzelme/iyileşme göstermek” olmaktadır. Dinde kardeşlerimiz olmaları meselesi ise “yasalarımıza uyan/isyan etmeyen kişiler” olmalarından kaynaklanır. Din kelimesi Kuran’da pek az yerde “İslam” anlamıyla kullanılmıştır.

TEVBE [İ:113.18, R:9.18] Allah'ın mescitlerini; ancak Allah'a, âhiret gününe inanan, namazı kılan, zekâtı veren ve Allah'tan başka kimseden korkmayan kişiler onarır. İşte bunların, hidayete erenlerden olmaları beklenir.

Yorum:

         Oo hooo o! Biz nice, Allah’tan başka nice şeylerden korkan kimselerin tapınak onardığını gördük? Ayrıca niçin yalnızca Allah’ın mescitlerini onarmaktan söz ediliyor da hiçbir ayette mescit tamir ettirmekten söz edilmiyor? Hiçbir ayette “mescidillahi” söz kümesinden “Allah” kısmı atılarak “mescit” onarılmasından niçin söz edilmemiştir? Demek ki, Allah’ın olmayan mescitler de var… Bu durum, “mescid” kelimesinin soyut bir anlam taşıdığı sonucunu çıkarmamızı sağlar.

____________________________________________________

TEVBE [İ:113.60, R:9.60] Sadakalar/zekât malları Allah'tan bir farz olarak sadece şunlar içindir: Fakirler, düşkünler, sadakalarla ilgilenmeye memur edilenler, kalpleri yakınlaştırılıp ısındırılacak olanlar, özgürlüğünü yitirmiş olanlar, borçlular, Allah yolundakiler, yolda kalmış kişi. Allah Alîm'dir, Hakîm'dir.

Yorum:

         Ayette kelimesi kelimesine “sadakalar” anıldığı için bunu “zekâtlar” diye yorumlamaya gerek yok. Zira kendi literatürünüze göre zekât ile sadaka bambaşka şeyler, değil mi?

_____

TEVBE [İ:113.71, R:9.71] Mümin erkeklerle mümin kadınlar birbirlerinin dostlarıdır. İyilik ve güzelliği belirlenene özendirirler, kötülük ve çirkinliği belirlenenden sakındırırlar. Namazı kılarlar, zekâtı verirler. Allah'a ve resulüne itaat ederler. Allah bunlara rahmet edecektir. Allah Azîz'dir, Hakîm'dir.

Yorum:

         Hz. Allah, şirki affetmeyeceğini bildiren ayetiyle çelişerek “namaz kılıp zekat vererek (sözde) Peygamber’e itaat edenlere” mi rahmet edecek? Dikkat edin, bunlar ritüel parçaları olarak zikredilmiyor, inancın temel noktaları olarak zikrediliyor. Öyleyse salâtı ikameyi “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutmak” olarak algıladığımız biçimde zekât vermeyi de “arınma gösterme” olarak algılamamızın önünde bir engel yoktur. Nitekim “zekât” kelimesinin tüm kökteşleri Kuran’da “arınma, arıtma” anlamlarıyla kullanılmıştır. “Etâ” fiilinin yanındaki “zekât” kelimesinin aynı “arınma” olmadığına kanıt nedir, etâ fiili “göstermek” anlamını da verebiliyorken?

SONUÇ

Zekât hakkında Kuran’ın hiçbir yerinde “gösteriş için zekât verenler”den söz etmemiştir. Aynı durum salât için de geçerlidir. Bu sözü edilmezlik, bu kavramların gösteriş olsun diye yapılabilecek eylemler olmadıklarını gösterir.

Zekâtın gerçek anlamıyla kullanıldığı ayet ise 19/13 ayetidir:

19.13 Katımızdan bir kalp yumuşaklığı, bir temizlik (zekât) verdik. Korunan biriydi o.

19/13’teki zekâtı Hz. Allah veriyor. Çok ilginç! (Edip Yüksel ise bu ayetteki zekât kelimesini “dürüstlük” olarak çevrilmiştir) Buradan anlaşılıyor ki, etâ fiiliyle yan yana kullanılan ayetlerin anlamını kavrayamayan Bedevi Araplar, sadakadan ayrı bir sadaka icat etmişler. Tasavvurlarındaki bu kavramı kanıtlamak içinse Hz. Peygamber’e birtakım hadis ve rivayetler dayandırmışlardır. Zira Bedevi aklı, mecazları kavramakta zorlanır.

Âlemlerin Eğiticisi’ne Hamdolsun!

EK:

HADİSLER ZEKÂT’A DEĞİL SADAKA’YA OY VERİYOR!

Kuran’da Allah'ın infaktan söz ederken "zekât" demeyip "sadaka" demesi geleneksel zekât anlayışınızı değiştirmenize yetmiyorsa, Hz. Peygamber zamanında zekât olarak çevrilen; ama tam kelimeyle sadeka(t)nın anıldığı ayetlerden sadakanın anlaşıldığını şu iki rivayet de göstermiyor mu?

Abdullah İbnu Üneys radıyallahu anh'ın anlattığına göre: "Kendisi Hz. Ömer radıyallahu anh'la birlikte bir gün zekat hakkında müzakerede bulunmuşlardır. Hz. Ömer: "Sen, Resulullah aleyhissalatu vesselam'ın sadakada yapılan hırsızlık hakkında: "Kim sadaka malından bir deve veya koyun çalacak olsa, Kıyamet günü o çaldığı şeyi sırtına yüklenmiş olarak gelir!" buyurduğunu işitmedin mi ?" demiş, Abdullah İbnu Üneys de: "Evet işittim" diye cevap vermiştir."

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

25/3/2007 - ZEKÂT NEDİR? - 1

ZEKÂT NEDİR?

         Kuran’da birçok ayette “Salâtı ikame edin (ekıymussalâte)!” dendikten hemen sonra “Zekâtı verin (atuzzekâte)” buyrulmuştur. Geleneksel İslam’da namaz ve zekât bir bütün olarak vurgulanmış, “namaz” Allah’a bireysel ibadetin uç noktası olarak belirirken zekât ise ibadetin toplumsal merkez noktası olarak belirlenmiştir.

Zekâta gelenekte atfedilen değere karşılık, “sadaka” kavramı, “zekâttan daha az bir harcama” olarak algılana gelmiştir. Öyle ki, Ahmed Fârûkî Serhendî’ye göre “Zekât niyeti ile az bir miktar vermek, dağlar kadar altını vermekten kat kat daha sevâbdır”.  Ne var ki, Kuran’da geleneksel algılamanın tam tersi bir konuma yükseltilen sadaka, Kuran’ın birçok ayetinde ayrıntılı olarak açıklanmış olmasına karşın, böyle ayrıntılar zekât konusunda yapılmamıştır. Oysa zekât, geleneksel zihniyette İslam’ın beş şartından üçüncüsü kabul edilmiştir. Bu kadar önem atfedilen bir infak biçiminin Hz. Allah tarafından açıklanmamış olması, düzgülü (normal) bir durum olarak karşılanamaz.

Genel İslam ulemasına göre zekâtın kimlere, nasıl ve ne zaman verileceği Kuran’da izah edilmemiş; ama bu izah, Hz. Peygamber’in beyanına bırakılmıştır. Genel İslam ulemasının savunduğu bu husus, Kuran bakımından doğru değildir (Zekâtın nelerden, ne zaman, kimlere verileceğini Hz. Peygamber’in Kuran’dan ayrı olarak izah ettiğini savunan bu alimler, ikiyüzlü davranarak Kuran’ın 9/60 numaralı ayetindeki “sadakalar” kelimesini de “zekâtlar” olarak çevirmekten geri durmamıştır. Bunun gibi 3/180 ve 9/34 ayetlerinde zekâttan söz edilmemesine karşın, bu ayeti de zekâta yormuştır). Bunun yanında Kuran’da zekâtın miktarının örfe göre belirlenmesi gerektiği de bildirilmemiştir. Zekât hakkındaki  geleneksel uygulama, zekâtın kimlere verileceği bahsinde 9/60’taki “sadakalar”ı “zekâtlar” olarak anlayıp zekâtların 9/60’ta bildirilenlere verilmesi gerektiğini öngörür. Ayrıca zekât bahsinde Kuran’da ayn-deyn ayrımından söz edilmez. Geleneğe göre ise, ayn olan (insanın zekât için ayırdığı ve yanında hazır olarak bulunan) malın zekâtını ayn olarak vermek lâzımdır. Ayn olan malın kırkta biri ayrılıp verilir. (İbn-i Âbidîn )Deyn olan (başkasında bulunan) malın zekâtı, ayn olarak verilir. Yâni, başkasında bulunan malının zekâtını, hazır olan malından vermek lâzımdır. Hâzır malı yoksa başkasındaki malından zekât miktârını isteyip, teslim alıp, sonra bu fakire verilir. (İbn-i Âbidîn) Ayn olan malın zekâtını deyn olarak vermek câiz değildir. Yâni hâzır olan malın zekâtı olarak fakirdeki alacağını bu fakire bağışlamak câiz değildir. (İbn-i Âbidîn)

Zekâtın gerçekten ne olduğunu anlamak için ayetleri, kendi içinde bir bütün olarak ve bağlamlarını da göz ardı etmeden ele almamız gerekir. Bir bakalım:

(Üstbilgi: Hazır çeviri, Yaşar Nuri Öztürk’tendir.)

MÜZZEMMİL [İ:3.20, R:73.20] Hiç kuşkun olmasın, Rabbin senin durumunu biliyor. Gecenin üçte ikisinden daha azını, yarısını, üçte birini ayakta geçiriyorsun. Seninle beraber olanlardan bir grup da öyle. Allah, geceyi de gündüzü de ölçüye bağlamıştır. Sizin onu kuşatamayacağınızı bildi de size tövbe nasip etti. O halde Kur'an'dan, kolay geleni okuyun. Sizden hastalar olacağını bildi. Bir kısmının yeryüzünde dolaşıp Allah'ın lütfundan bir şeyler isteyeceklerini, diğer bir kısmının da Allah yolunda çarpışacaklarını bildi. O halde Kur'an'dan, kolay geleni okuyun! Namazı kılın! Zekâtı verin. Güzel bir ödünçle Allah'a ödünç verin! Öz benlikleriniz için önden gönderdiğiniz iyiliğin, Allah katında hayrını daha çok, ödülünü daha büyük olarak bulacaksınız. Allah'tan af dileyin. Hiç kuşkusuz, Allah çok affedici, çok esirgeyicidir.

Yorum:

         73/20 ayetinde ne namazdan ne de genel ulemanın algıladığı zekâttan söz edilmiştir. Namazdan söz edilmediği altını çizdiğim ifadenin salâtın içine dahil edilmediği bir üslup kullanılmasından bellidir. Geleneğin anlayışına göre bu ayet tümüyle vakitli salâttan söz etmektedir. Öyleyse ve eğer zekât “sadaka” ise bu ayette ne işi var?

         “Katâde'den rivayet edildiğine göre, âyeti indi. İnsanlar bir sene veya iki sene gece ibadeti yaptılar. O derece ki ayakları ve baldırları şişerdi. Nihayet "Kur'ân'dan kolay geleni okuyun." âyeti indi de insanlar istirahat etti.” Rivayeti (Kaynak: Elmalılı Muhammet Hamdi Yazır sampılı/e-kitabı, Şevket Mücahid, ilgili ayetin tefsiri) buradaki salâtı ikamenin “namaz” olduğunu değil, ilk inananlara Elçi tarafından geceleri de Kuran öğretimi yapıldığını gösterir. Zira vakitli salâttan söz eden tüm ayetlerde salâtı ikame emri yalnızca Elçi’ye yöneltilmiştir. Altı çizili yer de bu salâtın namazdaki rükû ve secde ile değil, yalnızca kıyamla yerine getirildiğini gösterir. Ayrıca 5/6’da da onun için “namazı ikame edeceğinizde” değil de “salâta duracağınızda” denmiş olmalı.

________________________

A'LÂ [İ:8.14, R:87.14] Benliğini arındıran/zekât veren, kurtuluşa gerçekten ermiştir. ( = kad eflehâ men tezekkâ)

Yorum:

         Bu ayette “etâ” fiili kullanılmamıştır. Bir sonraki ayette “sallâ” eyleminin anılması (Ve zekeresme rabbihî fesallâ) 87/14’teki “tezekkâ”nın “zekât vermek” olabileceğini düşündürmüştür. Oysa genel İslam ulemasının ilkesi  “Yalnızca ‘etâ’ fiilinin anıldığı ayetlerdeki zekât eylemi ‘harcama” anlamındaki zekât olarak çevrilebilir” şeklindedir. Bize göreyse, onlarca ayette salâtı ikamenin ardından anılan zekâtı vermenin dahi “benliğini arındırmak” anlamıyla kullanılmış olabileceği, 87/14’ten açık olarak anlaşılmaktadır.

______________

MÂÛN [İ:17.7, R:107.7] Ve onlar, kamu hakkına/yardıma/zekâta/iyiliğe engel olurlar.

Yorum:

         Bu ayette zekât ya da onun kökteşi bir kelime anılmamıştır. Ne var ki, 107/4-5 ayetlerinde salât kavramından söz edilmesi dolayısıyla böyle bir yorumda bulunulmuştur. Tam ifadeyse “ve yemneunel mâûn” şeklindedir.

______________________________________

A'RAF [İ:39.156, R:7.156] "Bize hem bu dünyada güzellik yaz hem de âhirette! Dönüp dolaşıp sana geldik." Buyurdu ki: "Azabıma dilediğimi çarptırırım. Rahmetime gelince, o her şeyi çepeçevre kuşatmıştır. Ben onu; sakınıp korunanlara, zekâtı verenlere, ayetlerimize inananlara yazacağım."

Yorum:

         Bu ayet genel bir durumdan söz ediyor, gelenekte algılanan zekât ise özel bir durum oluşturuyor. Dolayısıyla “yü’tûne’z-zekâte” ifadesi gelenekte algılandığı biçimiyle “zekât vermek” anlamına gelemez. Sakınıp korunmanın sonucunun benliğini arındırma olduğu ise herkesin malumudur.

_________________

MERYEM [İ:44.31, R:19.31] "Beni, bulunduğum her yerde kutsal ve bereketli kıldı. Yaşadığım sürece bana namazı, zekâtı önerdi."

Yorum:

         Bakın, bir önceki ayet ne diyor: Sabi dedi: "Ben Allah'ın kuluyum. O bana kitap verdi, beni peygamber yaptı." Öyleyse verilen Kitap’tan en evvel beklenen şey, namaz ve sadaka değil, “bağlılık” ve “arınma” olmalı, değil mi?  

________________________________________________

MERYEM [İ:44.55, R:19.55] Ailesine namazı, zekâtı emrederdi. Rabbi katında hoşnutluk kazanmış bir kişiydi.

Yorum:

         Bir önceki ayette (19/54) İsmail’in “vaadine sâdık” olduğundan söz edilmiştir. 19/55’teki İsmail’in, ailesine salâtı ve zekâtı buyurması, bu özelliğinden ileri gelmektedir. Dolayısıyla salât, “tek olan Allah’a bağlılık”, zekât ise “nefsi arındırma” olarak kolayca anlaşılabilir.

___________

NEML [İ:48.3, R:27.3] O müminler ki, namazı kılar, zekâtı verirler. Ve âhirete tam bir biçimde inananlar da onlardır.

Yorum:

         27/1’de Kuran’dan söz edilmiştir ve 27/3 ayeti de Kuran’ı kılavuz ve muştu sayan kişilerin salâtı ikame edip zekât vermesinden söz eder. Zaten “tek olan Allah’a bağlılığı ikame edip nefsini arıtanlar” “ahirete de tam bir biçimde inanırlar”. Oysa namaz kılıp zekât verenlerin birçoğu bunları gösteriş için yaptıklarından ahirete de tam anlamıyla inanmaz.

____________________________________________________________ __________

LUKMAN [İ:57.4, R:31.4] Ki onlar namazı kılarlar, zekâtı verirler. Ve onlar âhirete de gözle görmüşçesine inanırlar.

Yorum:

         31/4 ayeti de 27/3 ayetiyle aynı bağlama sahiptir.

______________________________________________

FUSSILET [İ:61.7, R:41.7] Onlar zekâtı vermezler. Ölüm sonrası hayatı inkâr edenler de onlardır.

Yorum:

         Bir önceki ayette (41/6) Elçi ortak koşan kişilerle tartışmaktadır ve 41/7 ayetinde salâtı ikameden söz edilmeden doğrudan zekâtı vermeye geçilmiştir ki, bağlam (konteks) bakımından salâtı “tek olan Allah’a bağlılık” olarak düşünürsek 41/7’de niçin salâttan söz edilmeden zekât buyrulmakla yetinildiğini anlayabiliriz. Kâfirler zekât göstermez; çünkü ölüm sonrası yaşamı yadsımaktadırlar. Dikkat edin; zekâttan söz edildikten sonra yoksula yardımdan, Allah için harcama yapmaktan söz edilmiyor, yeniden “Allah’a ortak koşma” bahsine geri dönülüyor. Bu durum da “salât” kelimesine yüklediğimiz anlamı destekliyor.

____________________________________________________________ __________

ENBİYA [İ:73.73, R:21.73] Onları, bizim buyruğumuzla yol alan önderler yaptık. Onlara iyilikler yapmayı, namaz kılmayı, zekât vermeyi vahyettik. Onlar, yalnız bize kulluk ediyorlardı.

Yorum:

         Altını çizdiğim söz, salât kelimesinin anlamını sezdirdiği gibi, salâtı ikamenin yanında yer alan zekât kelimesinin de anlamını ikinci tümcenin baş kısmı sezdirmektedir.

____________________________________________________________ ____

MÜMİNÛN [İ:74.4, R:23.4] Zekâtı vermek için faaliyettedir onlar.

Yorum:

         “Elleziyne hüm lizzekâti fa’ılûne” ifadesinde “etâ” fiili yoktur. Bağlam içerisinde de sadaka ve infaktan söz edilmemiştir. Öyleyse nasıl oluyor da tek başına geçen “zekât” kelimesi “verilen zekât” olarak algılanabiliyor? Bu algılamanın 23/4’ün bağlamında salâttan söz edilmiş olmasından kaynaklandığının farkındayız. Ayetin siyak ile sibakında boş ve gereksiz sözden yüz çevirmek ve cinsiyet organlarını korumaktan söz ediliyor. Doğru çeviri “Onlar ki, arınmak için eylem durumundadırlar” olmalıdır.

______________________________________________

RÛM [İ:84.39, R:30.39] İnsanların malları içinde artsın diye riba olarak verdiğiniz, Allah katında artmaz. Allah'ın yüzünü isteyerek verdiğiniz zekâta gelince ( mâ âteytüm min zekât), işte onu verenler kat kat artıranların ta kendileridir.

Yorum:

         Zekât ve etâ fiili ekonomik bir sömürü olan “riba” kavramıyla bir arada anılmış; ama “artmak” kelimesi soyut anlamıyla kullanıldığı için “kat kat artırmak” da soyut anlamda kullanılmıştır. Buna dayanarak, buradaki zekâtı da somut anlamda “verilen zekât” olarak değil, “gösterilen zekât” olarak düşünebiliriz (Altı çizili kelimenin Arapça karşılığı orijinal metinde yoktur).

______________

HAC [İ:88.41, R:22.41] Onlar o kişilerdir ki eğer kendilerini yeryüzünde imkân ve güç sahibi yapsak namazı kılarlar, zekâtı verirler, iyiliğe özendirirler, kötülükten sakındırırlar. Tüm iş ve oluşlar Allah'a varır.

Yorum:

         Yeryüzünde imkân sahibi olsak yapacağımız ilk işler namaz kılıp zekât vermek olsa mı daha iyidir, yoksa “tek olan Allah’a bağlı kalıp zekât/arınma göstererek iyiliğe özendirip kötülükten sakındırmak” mı daha iyidir? Peki, Türkiye’deki zengin Müslümanlar (!) niye böyle yapmıyor da namaz kılıp zekât vermeyi Allah’ın hükümleriyle değiştiriyor?!

____________________________

HAC [İ:88.78, R:22.78] Allah uğrunda O'na yaraşır bir gayretle didinin. O sizi seçmiş ve dinde size hiçbir güçlük çıkarmamıştır. Babanız İbrahim'in milletini esas alın. Allah sizi, önceden de şu Kitap'ta da "Müslümanlar/Allah'a teslim olanlar" diye adlandırdı ki, resul sizin üzerinize bir tanık olsun, siz de insanlar üzerine tanıklar olasınız. O halde namazı kılın, zekâtı verin ve Allah'a sarılın. O'dur sizin Mevlâ'nız. Ne güzel Mevlâ'dır O, ne güzel yardımcıdır O!

Yorum:

         Müslüman olmanın gereği “Allah’a ortak koşmamak” olduğuna göre “O hâlde…” diye başlayıp süren tümce “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutmak ve nefis tezkiyesi yapmak” olarak anlaşılsa daha evlâ değil midir?  

________________________________________________________

BAKARA [İ:92.43, R:2.43] Namazı kılın, zekâtı verin; rükû edenlerle birlikte rükû edin.

Yorum:

         Ayet içerisinde göze batan bir kopukluk yok mu? Öyleyse namaz kılma-zekât verme-rükû etmenin ne gibi bir ilişki ağı içerisinde olduğunu hangi ayet açıklıyor?

2.42 Hakkı bâtılla/saçmalık ve tutarsızlıkla kirletmeyin. Bilip durduğunuz halde gerçeği gizliyorsunuz.
2.43 Namazı kılın, zekâtı verin; rükû edenlerle birlikte rükû edin.

2.44 İnsanlara hayırda erginliği/dürüstlüğü emredip de öz benliklerinizi unutuyor musunuz? Üstelik de Kitap'ı okuyup durmaktasınız. Hâlâ aklınızı kullanmayacak mısınız?
2.45 Sabra ve namaza sarılarak yardım dileyin. Hiç kuşkusuz bu, kalbi ürperti duyanlardan başkasına çok ağır gelir.

         Namaz, zekât ve rükûnun yukarıdaki siyak ve sibakla ne ilgisi var? Salâtı “tek olan Allah’a bağlılık”, zekâtı “nefsi arıtma” rükûu ise “alçak gönüllülük” olarak algıladığımızda sözünü ettiğim kopukluğun ortadan kalkması sizce bir rastlantı mıdır? Oysa inkârcıların “alçak gönüllülük” kavramının tersi duyguları olan kibirleri nedeniyle inkâr ettiklerini herkes bilir. Sabra ve salâta sarılıp yardım dilemek ise gerçek müminlerin harcıdır. Hz. Allah bizim Kâbe’ye yönelip güya kendisine dua etmemiz derdinde değildir. O’nun emeli, yalnızca kendisine kulluk edilmesi, insanlar üzerine hüküm sahibi olan başka tanrıların kendisine ortak koşulmamasıdır. Dikkat ederseniz, sabra salâttan önce sarılmalıyız; çünkü bir şeylere sabretmeden “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutmak” olanaksızdır.

____________

BAKARA [İ:92.83, R:2.83] İsrailoğullarından şöyle bir söz de almıştık: Allah'tan başkasına ibadet etmeyin, anne-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara iyilik ve güzellikle davranın. İnsanlara güzeli ve güzelliği söyleyin. Namazı kılın, zekâtı verin. Bütün bunlardan sonra siz, pek azınız müstesna, sırt çevirdiniz. Hälä da yüz çevirip duruyorsunuz.

Yorum:

Altı çizili yer İsrailoğullarından istenileni izahlı biçimde ortaya koyarken ardından gelen tümce, sözü toparlamış ve bütün kapsayıcılığı ile “tek olan Allah’a bağlılığı ayakta tutma”yı ve “nefis tezkiyesi”ni buyurmuştur.

____________________________________

BAKARA [İ:92.110, R:2.110] Namazı kılın, zekâtı verin. Öz benlikleriniz için önden gönderdiğiniz her hayrı, Allah katında bulacaksınız. Hiç kuşkusuz, Allah, yapmakta olduklarınızı iyice görmektedir.

Yorum:

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

23/3/2007 - NAMAZI İKAME HUSUSUNDA KISA DEĞİNMELER ve T. C. Diyanet İşleri Mealinin Eleştirisi 1

NAMAZI İKAME HUSUSUNDA KISA DEĞİNMELER

KOVULMUŞ ŞEYTAN’DAN ALLAH’A SIĞINIRIM!

RAHMAN VE RAHİYM OLAN ALLAH’IN ADIYLA...

Üstbilgi: Eleştirilen meal, T. C. Diyanet İşleri’nin hazırladığı mealdir. Değerlendirilen ve yeniden yorumlanan ayetler bu mealden alıntıdır.

2/3. Onlar, gaybe inanırlar, namazı kılarlar, kendilerine verdiğimiz rızıktan yerli yerince sarfederler.: Elleziyne yü ‘minûne bi’l-gaybi ve yükıymûne’s-salâte ve mimmâ rezaknâhüm yünfikûn.

Daha Bakara’nın 3. ayetinde salât karşımıza çıkıyor; ama birçok yerde “zekât” kelimesi ile birlikte kullanılmasına karşın genel izlenime ters biçimde “zekât” kelimesinin yerine “Allah’ın verdiği rızıktan harcama = infak” zikrediliyor. İslam’ın 5 şartından üçüncüsü “zekât” mıdır, yoksa infak ya da sadaka mıdır? Zekâtı İslam’ın 5 şartından biri yapabilmek için zekâtın ayrıntılı olarak tanımlanması gerekirdi. Oysa Kuran’da en ayrıntılı tanımlama, infak ve sadaka için yapılmıştır. Sadakanın kimlere verileceğinin bir bir sayılması İslam’ın 5 şatından üçüncüsünün sadaka olduğunun kanıtı olamaz mı? Sadaka’yı Allah tanımlıyor; ama zekâtı şüpheli hadis ve rivayetler tanımlıyor. Sizce hüccet olmakta en ileri olan Kuran mıdır, yoksa Kuran’a egemen kıldığınız atalar zihniyeti mi? Bu bakımdan geleneksel İslam anlayışındaki namaz-zekât birlikteliğini Allah’ın indirdiği Kuran olumsuzlamaktadır. Üstelik salât ve zekât kavramlarının ayrıntı ve sınırları görünüşte Kuran’da yoktur. Peki, Kuran’da bu kadar üzerine düşülmeyen namaz bahsinde, izlediği vahye sırt çevirip Hz. Muhammet mi namazın üzerine düşüyordu? Bu tutarlı mı? Namazın uygulanabilmesi için illaki somut bir örnek mi gerekir? Allah’ın anlatma yeteneği bizim tahminimizin üzerinde değil midir? Allah, namazın rükünlerinden hepsini birden hiçbir ayette açıklamamıştır. Bu bir gerçektir. Herhâlde rükünlerin adlarını tek bir ayette zikretmek için somut bir imam gerekmiyordu! Üstelik Kuran’a göre Kitap’ın imam olduğunu da çabuk unutuyoruz.

2/43. Namazı kılın, zekatı verin, rüku edenlerle birlikte rüku edin.: Ve ekıymü’s-salâte ve âtu’z-zekâte verke‘û ma‘arrâki‘ıyn.

Yorum:

Bu ayette “salât” kelimesinin dışında “rükû” kelimesinin zikredilmesi tuhaf durmuyor mu? Hz. Allah, niçin “Namaz kılanlarla birlikte namaz kılın!” buyurmuyor da “Rükû edenlerle birlikte rükû edin!” biçiminde bir buyruk veriyor? Yoksa İslam’da namazdan başka bir de rükû âyini mi var?! Üstelik “rükû etme” eylemi niçin özellikle zekâttan sonra buyrulmuştur, bu da ayrı bir tuhaflık değil mi? Ya Allah (hâşâ) kendisini ifade etmesini bilmiyor ya da “salât-zekât-rükû” kelimeleri üzerinde yaşanan geleneksel bir anlama sorunu var! Bundan sonraki ayet de Kitap’la ilişkili. Demek ki, salât’ın Kitap’la özel bir ilgisi var. Bize göre salât kelimesinin bu ayetlere dağınık biçimde serpiştirilmiş olma durumunun nedeni olabilecek özel bir ilgi…

2/45-46. Sabır ve namazla Allah'a sığınıp yardım isteyin; Rablerine kavuşacaklarını ve Ona döneceklerini umanlar ve huşu duyanlardan başkasına namaz elbette ağır gelir.: veste‘ıynû bi’s-sabri ve’s-salâti ve innehâ lekebiyretün illâ ‘alel-hâşi‘ıyn / elleziyne yezunnûne ennehüm mülâkû rabbihim ve ennehüm ileyhi râci‘ûn.

Yorum:

Bir önceki ayet bakın ne diyor: “Kitap'ı okuyup durduğunuz hâlde kendinizi unutur da başkalarına mı iyilikle emredersiniz? Düşünmez misiniz?” (2/ 44) Salâtın Kuran’la ilişkili olduğu açık, değil mi? Peki, anlamı bilinmeyen sure ve ayetleri okumak dışında kaç kişiye namazda Allah’a sığınıp yardım isteyen var ya da Diyâne bunu ne derece teşvik ediyor?! 33/ 35 ayetinde Allah’ın büyük ödül vereceği kişiler sayılmıştır; ama bunların arasında musallîn yoktur. Bu ayette salât kelimesi yukarıda görüldüğü gibi tek bir kez geçer.

         Gelin şu ayet çevirilerini bağlamı içerisinde okuyalım ve bakalım hangi sonuca ulaşacağız:

2/40. Ey İsrailoğulları! Size verdiğim nimeti hatırlayın ve ahdimi yerine getirin ki Ben de yerine getireyim; yoksa benden korkun.

2/41. Yanınızdaki Tevrat'ı tasdik ederek indirdiğim Kuran'a, inanın; onu ilk inkar edenler siz olmayın, ayetlerimi hiçbir değere karşılık değiştirmeyin ve bile bile hakkı gizlemeyin.

2/42. Hakkı batıla karıştırmayın ve bile bile hakkı gizlemeyin.

2/43. Namazı kılın, zekatı verin, rüku edenlerle birlikte rüku edin.

2/44. Kitap'ı okuyup durduğunuz halde kendinizi unutur da başkalarına mı iyilik mi emredersiniz? Düşünmez misiniz?

2/45-46. Sabır ve namazla Allah'a sığınıp yardım isteyin; Rablerine kavuşacaklarını ve Ona döneceklerini umanlar ve huşu duyanlardan başkasına namaz (değil; çünkü ayette sabır ve salât birlikteliğine vurgu yapılmıştır; ama, bu) elbette ağır gelir.

2/110. Namazı kılın, zekatı verin, kendiniz için önden gönderdiğiniz her hayrı Allah katında bulacaksınız. Allah yaptıklarınızı şüphesiz görür.

Yorum:

2/177. Yüzlerinizi doğudan yana ve batıdan yana çevirmeniz iyi olmak demek değildir; Lakin iyi olan, Allah'a, ahiret gününe, meleklere, Kitap'a, peygamberlere inanan, O'nun sevgisiyle, yakınlarına, yetimlere, düşkünlere, yolculara, yoksullara ve köleler uğrunda mal veren, namaz kılan, zekat veren ve ahidleştiklerinde ahidlerine vefa gösterenler, zorda, darda ve savaş alanında sabredenlerdir. İşte onlar doğru olanlardır ve sakınanlar ancak onlardır.: … Leyse’l-birre en tüvellû vücûheküm kıbele’l-meşrikı ve’l-magribi ve lâkınne’l-birre men âmene billâhi ve’l-yevmi’l-âhıri ve’l-melâiketi ve’l-kitâbi ve’n-nebiyyiyn  ve âtelmâle ‘alâ hubbihî zeviylkurbâ ve’l-yetâmâ ve’l-mesâkiyne ve’bne’s-sebiyli ve’s-sâiliyne ve fiyrrikâbi  ve ekâme’s-salâte ve âte’z-zekâte ve’l-mûfûne bi ‘ahdihim izâ ‘ahedû ve’s-sâbiriyne fiyl-be’sâi ve’d-darrâi ve hıyne’l-be’s.  

Yorum:

Hz. Allah, niçin “yüzlerimizi doğu ve batıdan yana çevirmenin iyi olmak demek olmadığı”nı vurgulamak istesin? Hz. Allah’ın böyle bir ifade kullanması kıble olan Kâbe’nin putlaştırılmaması için mi? Öyleyse bu ayette salâtı ikame niçin daha sonra anılmış? Diyelim ki, “Zaten emrin salâtı ikame için verildiği muhatap alınan toplum tarafından bilinmekte. Öyleyse bunu ayrıca bildirmenin ne anlamı var?”, o zaman niçin Mescidi Haram’a dönülmesi dört ayrı vurguyla bildirilmiş de, bir tanesi bile Kâbe ve salât kelimelerine ayrılmamış? Niçin illa Mescidi Haram ve niçin illa “Nerede olursanız Mescidi Haram’a dönün!”? Ayrıca Hz. Allah niçin “Nereden (yola) çıkarsan çık Mescidi Haram’a dön!” buyurmuştur? “Çıkma” eyleminin “yola çıkmak” anlamında olduğu ayetten doğrudan çıkarılamaz; çünkü bu kelime yalnızca o anlama sahip değildir ve “sefere çıkmak” anlamı da vardır. Dikkat ederseniz, kıble ayetlerinin savaşla ilgili olduğunu fark ederseniz.

Geleneğe göre kıble ayetleri Medine’ye hicretten sonra inmiştir. Oysa Mekke ile Kudüs arasında doğu-batı ilişkisinden çok güney-kuzey ilişkisi vardır. Dahası Kudüs de Mekke de Medine’nin batısındadır. Öyleyse Hz. Allah (tabi eğer somut anlamda namaza duracağımızda yüzümüzü çevireceğimiz bir kıbleden söz ediyorsa) niçin bu coğrafi gerçeğe uygun bir ifade kullanmamıştır? Eğer “Allah, mecaz yapmıştır” diyecekseniz, Hz. Allah’ın namaz kıblesi dışında bambaşka anlamda bir mecaz yapmadığını nasıl kanıtlarsınız? Dahası Hz. Allah, tıpkı abdest ayetinde olduğu gibi (“Salâta duracağınızda yıkayın…”) bir ifadeyle “Salâta duracağınızda her nerede olursanız Mescidi Haram’a dönün!” dememiştir? 2/115 ayeti de sanki bir yön kavramına dikkat çekmekte ve “Nereye dönerseniz orada Allah yüzü vardır” demektedir. Altını çizdiğim ifadeyi niçin “Allah’ın kendisi” olarak algılamıyorsunuz da “Allah’ın rızası” olarak algılıyorsunuz? Bu ayette bugün anlaşıldığı gibi bir kıble durumundan söz edilmemektedir; çünkü bağlam içerisinde ne kıble kelimesi geçiyor ne de salât… Nitekim,  Salât kelimesini namaz farz ettiğimizde yine rastgele zikredilmiş gibi duruyor. 2/176 ayeti Kitap’ın hak olarak indirildiğini, Kitap’ta çekişmeye girenlerin bütünden uzaklaştırıcı bir kopuş olduğu belirtilir.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

23/3/2007 - NAMAZI İKAME HUSUSUNDA KISA DEĞİNMELER ve T. C. Diyanet İşleri Mealinin Eleştirisi 2

2/277. İnanıp yararlı işler işleyenlerin, namaz kılıp, zekat verenlerin Rab'leri katında ecirleri vardır. Onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir.

Yorum:

3/39. Mabette namaz kılarken melekler ona seslendiler: "Allah sana Allah'ın emriyle (vücud bulan İsa'yı) tasdik eden, efendi, iffetli, iyilerden bir peygamber olarak Yahya'yı müjdeler".

Yorum:

4/102’de zaten harp namazı (!) kılınmışken 4/103’te yukarıdaki gibi namazdan söz edilmesi tuhaf bir durum; çünkü 4/102’de kılınan harp namazında (!) zaten kıyamda ve otururken Allah zikredilmiş. 4/102’de namazdan değil, bütünüyle harpten söz ediliyor, Elçi ise imamlık değil, komutanlık yapıyor. Hz. Allah ise savaş taktiği veriyor. Oradaki secde, namaz secdesi değil, savaşmaktır. Verilen taktik, nöbetleşe savaşmak. 4/103’te ise harp bitmiş muharip müminlerin kimisi ayakta kimisi oturuyor kimisi de yaralı olarak yanları üzerinde yatıyor. Bir sonraki ayetteki (4/104) “Düşman topluluğu izlemekte gevşeklik göstermeyin!” emrini, 4/102’de ayakta, kuutta ve yanları üzerine bulunanların durumuyla karşılaştırırsak, bu gerçek daha iyi anlaşılır. Müminler “Nasıl olsa düşmanı yendik!” fikriyle gevşeklik gösterebilir. Hz. Allah ise 4/104 ile onları bu duruma karşı uyanık tutmayı sağlamak istiyor. Ayrıca 4/101 ile 4/102-103 ayetleri arasında irtibat var. 4/101’deki kısaltılan “min es-salât” eğer namaz olsaydı, “es” takısı aldığı için bu namazın hangi vaktin namazı olduğunun bildirilmesi gerekirdi. Oysa bu, bildirilmemiştir. Öyleyse orada söz edilmediğini savaşacak olan her kişinin hükümlerini bilmesi gereken, yani onlara belli olan bir antlaşmadan söz edildiğini düşünmek hiç de zor değil.

9/11. Eğer tevbe eder, namaz kılar ve zekat verirlerse, sizin din kardeşiniz olurlar. Bilen kimseler için ayetleri uzun uzadıya açıklıyoruz.

Yorum: