Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

FITRAT DİNİ

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Hanif(öz/çekirdek) iman = Fıtrat Dini = Kalu Belâ Bağlantısı

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم

بسم الله الرحمن الرحيم

                  Hep fıtrat din dendi ama bunun açıklaması pek yapılmadı veya en azından ben görmedim. Bu fıtrat dini hanifliğin açıklaması; hemen herkesin bildiği A'raf/172. ayette yatmaktadır. Gelin birlikte Rum/30 ile A'raf/172. ayetlerinin bağlantısını birlikte inceleyelim. Önce Rum/30. ayeti 4 bölüm halinde inceleyelim:

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّين 16; حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ

O halde yüzünü, HANIF olarak dine, Allah'ın insanları üzerine yaratmış olduğu fıtratına doğrult.

لَا تَبْدِيل 14; لِخَلْقِ اللَّهِ

Allah'ın yaratışında tebdil/değişme olmaz.

ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّ 05;ُ

İşte *qayyüm/değişmez/şaşmaz olan din budur.

وَلَكِنّ 14; أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُ 08;نَ

Velakin, insanların ekserisi bilmezler.

Birinci bölümde, Hz. Muhammed şahsında tüm insanlığa Allah'tan bir emir vardır. Nedir o emir? "...yüzünü, HANIF olarak dine..." çevir diyor. Peki: 1-Hanif Din Nedir? ve 2-Niçin Yüzümüzü Hanif Dine  Dönelim?

1-Hanif Din Nedir? = " yüzünü.....Allah'ın insanları üzerine yaratmış olduğu fıtratına doğrult."

                                    " yüzünü, HANIF olarak dine...............................................doğrult."

Yani Hanif Din bizlerin öz dinidir. Fıtratımızın dinidir. Bizler bu fıtrat üzere yaratıldık ve "...Allah'ın yaratışında tebdil/değişme olmaz...." ....hülasa: Haniflik = Fıtrat Dini

(İnanan inanmayan bu fıtrat üzere nasıl olur? Bizlere nerden ne zaman verildi bu fıtrat. (Bunun yanıtı A'raf/172. ayettir.)

2-Niçin Yüzümüzü Hanif Dine  Dönelim?= "....İşte *qayyüm/değişmez/şaşmaz olan din budur...."

Allah: qayyüm/şaşmaz/değişmez dediği dindir bu! bunu bırakıp "islam" adı altında Kur'andaki İslama tamamen ters, türlü ana ve alt mezheplere bölünmüş, israiliyat yalanı ve emevi abbasi oynaması karıştırılmış, bir dini seçersek, qayyüm/şaşmaz olanı terk etmiş ve şaşmış olmaz mıyız?

Bu ayetin son ve acı kısmı, düşününce tüyler ürperten kısmı kısmı ki; buna hayretler içinde şahit oluyor ve yaşıyoruz. Yani:

Velakin, insanların ekserisi bilmezler.

Çünkü bırakın ateisti veya gayri müslimi, İslam kardeşlerimize; Allah'ın bu şaşmaz/qayyüm dediği ve adını hanif din(دِّينِ حَنِيفًا) koyduğu vede Fıtratımızın/özümüzün dini dediği bu dini, islam kardeşlerimize anlatınca, onların dahi ekserisinin yüz çevirdiğini, ayete sırt döndüğünü veya o kadar açık olmasına rağmen ayeti tevil yönüyle kotarmaya çalıştıklarını ibretle görmekteyiz. Rum Suresi 30. ayet, bariz bir şekilde tecelli ediyor. Yani insanların ekserisi  maalesef bunu bilmeyecek bilmek istemeyecektir. Bununla müşerref olana ve idrakinde olanlara ne mutlu!, Nasib edene ne kadar HAMD edilse, kuşkusuz eksik kalır.

وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي ءَادَمَ مِنْ ظُهُورِه 16;مْ ذُرِّيَّ&a mp;a mp;# 1578;َهُمْ وَأَشْهَ 83;َهُمْ عَلَى أَنْفُسِ 07;ِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّك 15;مْ قَالُوا بَلَى شَهِدْنَ 75; أَنْ تَقُولُو 75; يَوْمَ الْقِيَا 05;َةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِي&a mp;a mp;# 1606;َ

İşte fıtratımızda/özümüzde Allah'ın EN BAŞTA yarattığı öz/müşahhid imandır Hanif iman! Bu yüzden Allah Özümüze Dönmeyi, öz imanımıza dönmeyi emrederken, buradaki ve atıfta bulunduğu diğer ayetlerdeki "dönmek" fiilini, şirkin delili yapmaya çalışmak, Allah'a rağmen/Allah ismini kullanarak aldanmaktır-aldatmaktır. Öldüğümüzde ve hesap verdiğimizde YALNIZ başımıza olacağız. Yoktur o gün insanların, Gerçek iman + salih amellerden başka dostu! kimse kimseye yardımcı da olamayacaktır. O günün yürek kaldırmaz korkusundan, şefaat-cennet-yardım vaad edenlerin, kaçtıklarını göreceğiz, çetin bir gündür o gün ve dertleri kendi başından fevkâlade aşkındır.

2/48 Ve öyle bir günden *ittiqa edin/sakının ki; kimse, başka kimsenin yerine bir şey ödeyemez, ve hiç kimseden şefaat da kabul edilmez, kimseden fidye de alınmaz ve onlara hiçbir yardım da yapılmaz.

2/123 Ve öyle bir günden *ittiqa edin/sakının ki, o günde hiç kimse başkası namına bir şey ödeyemez, kimseden fidye kabul edilmez, ve hiç kimseye şefaat fayda vermez. Onlar hiçbir yardım da görmezler.

 

2/254 Ey iman edenler, alış verişin, dostluğun ve şefaatin olmayacağı gün gelmeden önce, size verdiğimiz rızklardan infak edin, inkar edenler  zalimlerdir.

 Yüce Allah; Adem (AS) den son Elçi Hz. Muhammed (SAV)'e  ve aradaki tüm elçilere kadar, Qalu belada bizlere fıtrat olarak verileni  (hanif imanı) idrak etme reçeteleri (Kitap/suhuf) ile göndermiştir. Ama yüzünü Hanif olarak Din'e, " Belâ/Evet! Şehidna/Şahidiz" deyip ŞAHİD olduğumuz Mü-şahhid-Şaşmaz(Qayyüm) olan Din'e "Ekserennas" tan arta kalan istisnaların dışında kimse dönmemiştir. Adem'den, Muhammed'e (hepsine Selam & salat olsun) hep aynı espri vurgulanmış ve bu yüzdendir ki gelen elçi mutlaka kendinden öncekileri tasdik etmiştir. Sonra hep birileri çıkmış açıklama adına, bir şeyler yapmaya çalışmış ve dejenerasyon başlamış. Uzaydan birileri gelip muharref etmemiş dini! Allah; her dejenerasyonun ardından başka bir elçi gönderip, yeniden düzeltmiş/HATIRLATMIŞ/korkutmuş ve yine birileri..................................Tâ son Elçiye kadar!

Kişiler Akl-ı Selimi elden bırakınca hiç şüphesiz yerini iblis doldurur:

34/20 And olsun ki; İblis, onlar hakkındaki görüşünü doğru çıkartmış; inananlardan bir topluluk dışında hepsi ona uymuşlardı.

Dikkat edin! insanlardan bir topluluk demiyor ayet! İnananlar içinde bir topluluk!  Yani insanların ekserisi nden arta kalan istisna diyeceğimiz azınlıktaki HANİFLER!  Ateistleri hariç tutarsak iki tür inanan vardır.

1-Müşrik = Allah'a da iman etmekle birlikte, şefaat/en doğru yolun göstericisi...vs gibi statü verilen insanları veli edinenler ve/veya  nasların sözlerini, Kur'anın ayetlerine/delillerine yeğleyenler, böylece Kur'andaki İslam'dan farklı bir dine tabi oldukları halde İslam dairesi içinde olduklarını sananlar ==> 6/23

2- Hanif = Qalu Belada Allah'ın, bizleri şahit tutmasının manasını, yani; doğan tüm insanların aslında bir elçi gelmese dahi Rabb'i bulabilecek şekilde donatılıp yaratıldığını(Bela Şahidna sırrı) ama dünyaya gelmekle beraber, üstüne düşmeden aklı ön planda tutup sorgulamadan hatırlayamayacağımız, "EVET ŞAHİDİZ" deyip, FITRATIMIZ haline gelen bu değişmez/qayyum imana yüzümüzü dönemeyiz! Yüce Allah ancak hanif olunarak Fıtratımız olan (EVET Şahidiz) dine dönebileceğimizi vurguluyor! İşte bu şekilde yüzünü dönene HANIF denir!

Birilerinin peşine takılıp "Bu bizi Allah'a yaklaştıracak" diyenlerin sonunu Allah Enam/23. ayette gayet NET açıklamıştır.

Kur'an verileri göz önüne alındığında; insanlar ya haniftir ya da müşrik! bunun ortası YOKTUR! Çünkü haniflikte şirke ASLA tolerans tanınmaz. Hanifliğin amacı/temeli/esprisi SIFIR şirkle iman etmektir. Bu gün artık şirk daha örtülü ve sinsi şekilde varlığını sürdürmekte, Allah'a da iman etmekle beraber, şirk içinde olduğunu kabul etmeyen/idrakinde olmayanlar ne acıdır ki  çoğunlukta. Ahrette Yüce Allah; kendisine inanmakla birlikte, şirk içinde olduklarını söylediğinde, müşrikler, hayretler içinde kalıp, yemin ederek şirk içinde olmadıklarını söyleyeceklerdir. İşte bu derece sinsidir şirk:

ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُ 07;ُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا وَاللَّه&a mp;a mp;# 1616; رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِ 10;نَ

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

,Acaba insanlığın tehlike anlarında kendi kendine harekete geçen bir koruma sistemi var mıdır? İnsan vucudunun mikroplara karşı bağışıklık ve koruma sistemleri olduğunu göre, manevi ve ahlaki hastalıklar, insanlığı uçuruma götüren yanlış yollar, batıl inançlar, sapkın ideolojiler, insanlıkla bağdaşmayan uygulamalar karşısında güvencemiz nedir? İnsan türü her canlı türü gibi doğal yaşama koruma refleksleriyle birlikte katıldığına göre ve insanların aralarındaki gen benzerliği % 98 olduğuna göre her insan olaylar karşısında aşağı yukarı benzer tepkileri verecek demektir. Çin'de, Meksika'da, Afrika'da, Asya'da vs. yaşasa da bazı çok temel durumlar karşısında insana "Hayır, olmaz, bu yanlış" dedirten şey gerçekten nedir?

Bu yazıda insanoğlunda yaratılıştan varolan bir kendini koruma iç güdüsü ve ahlaki refleks olduğuna dair Kur'an'dan bazı ayetler üzerinde yorumlar yapacağız.

DİLE GELEN FITRAT

Kur'an'da A'raf (sağduyu sahipleri) adında bir sure var. Adeta adına nispetle 172. ayetinde de şöyle bir ayet var; Harfi harfine çeviriyle "Hani Rabbin ademoğullarından onların sırtlarından, zürriyetlerini çıkarıp kendilerini kendilerine şahit tutmuş ve "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" demişti. Onlar da "Evet, şahit olduk" demişlerdi. İşte bu kıyamet günü "Bizim bundan haberimiz yoktu" dememeniz içindir."

Daha serbest çeviriyle; "Senin Rabbin Adem'in çocuklarını birbirinden doğup gelen kuşaklar halinde yarattı. Her doğanın fıtratına vicdan ve sağduyusunu yerleştirdi, ardından onları dile getirip sordu; "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" Dediler; "Evet, şahitlik ederiz!" İşte bu kıyamet gününde, "Biz bundan habersizdik" demeyesiniz diyedir."

Bu ayet "ahd-i misak" ayeti olarak bilinir. Müslüman halk kültüründe Allah'ın ezelde insanların ruhlarını yarattığında onlara "Elestü birabbikum" (Ben sizin Rabbiniz değil miyim) diye sorup "Galu Bela" (Dediler ki Evet) cevabını aldığı toplantı, meclis, ruhlar alemindeki konuşma (Bezm-i Elest) olarak meşhurdur…

Öyle görünüyor ki ayet Kur'an'ın "varlığın diliyle konuşma" uslubunun tipik örneklerinden birisidir. Görüldüğü gibi ayette "ruhlar alemi" diye bir tabir geçmiyor. Allah burada insanoğlunun yaratılıştan gelen Türkçe'de "fıtrat, vicdan ve sağduyu" dediğimiz melekelerini temsili olarak dile getirip konuşturmaktadır. Onlara soru sormakta ve cevaplarını -yaratan kendisi olduğu için- onlar adına yine kendisi vermektedir. Bununla sanki insanoğlundaki fıtrat, vicdan ve sağduyunun neler yapabileceğini, potansiyel imkanlarının neler olduğunu göstermek istiyor. Ki insan yarın kıyamet gününde "Bundan haberim yoktu, bilmiyordum" demesin.

Demek ki her insanda yaratılıştan varolan fıtrat, vicdan ve sağduyu Allah'ı bulabilecek güçtedir. Yeter ki dondurulmasın, üzeri heva ve hevesle, batıl bağımlılıklarla örtülmesin, ıssızlığa terk edilmesin, unutulmasın. Vahyin esas amacı işte insanoğlundaki bu fıtri melekeleri harekete geçirmek, açmak, vurulduğu zincirlerinden ve bağlarından kurtarmaktır. İnsan bu sayede içindeki bu fıtratın sesini dinleyecek ve "Allah'ını" bulacaktır. Türkçe'de "vicdanın sesini dinlemek", "sağduyudan şaşmamak" dediğimiz şey, temsili diyalogta (kinaye) işte bu "Evet, sen bizim Rabbimizsin, şahid olduk" şeklinde dile gelen fıtratın/vicdanın/sağduyunun sesidir. İnsanoğlu işte bu sese sık sık dönmeli, kulak vermelidir. Bu ses onu eğer vahim bir yanlışlık yapmazsa Allah'ına götürecektir.

Şu halde Türkçe'de yaratılış, karakter, yapı, tabiat, doğa anlamında (fıtrat), iyiyi kötüden, hayrı şerden ayırmayı sağlayan iç duyu, ahlak şuuru, his, duyu manasına gelen (vicdan), mantıklı ve doğru düşünme melekesi, doğruyu yanlıştan ayırma özelliği, aklıselim, diri kalmış duyu anlamında kullanılan (sağduyu) Kur'an lisanında "Allah'ın ademoğullarının zürriyetine yerleştirerek kendilerini şahit tuttuğu sözleşme" (ahd-i misak) demek olmaktadır. Demek ki her doğan çocuk Adem gibi olmakta ve Adem kıssası her doğan çocukla yeniden başlamaktadır. Keza "Allah'ın ruhu" sadece bundan ikibin sene önce Meryem'in rahmine üflenmiş değil, şu an her dünyaya gelen her çocukla birlikte üfürülme durmaksızın devam etmektedir. Bu nedenle doğup gelen insan kuşakları insanlık vicdanının da rahmi olmaktadır. Ne olacaksa yine orada olacak, ne çıkacaksa yine oradan çıkacaktır. Çocuklar doğmaya devam ettiğine göre Allah insanlıktan ümidini kesmemiş demektir.

Yine Kur'an'da sıkça geçen "Allah'ın birleştirmesini istediği şey" ifadesi ile de bu vicdana atıfda bulunulmaktadır. Şöyle de denilebilir; Allah'ın insanoğlunun yaratılışına yerleştirdiği ve genellikle iç dünyamızda düşünme, anlama, akletme, tefekkür, korkma, titreme, ürperme, duygulanma vb. anlarında veya bir dış uyarıcının sarsıcı telkini ile ortaya çıkan, üzeri açılan, harekete geçen, inkışaf eden, vecde gelen işte bu fıtrat, vicdan ve sağduyunun sesine kulak vermeliyiz. Onu dinlemeli, kestirip atmamalı, onunla irademizi birleştirmeli, bir araya getirmeli, birlikte kullanmalıyız. Demek ki olası "Ben sizin Rabbiniz değil miyim" muhtemel sorusu karşısında "Evet, Rabbimizsin, şahidiz! diye iç dünyamızda yankılanan bu ses Türkçe'de "vicdanın sesi" dediğimiz şeyin ta kendisidir. Gün içinde insanoğlu her yanlış yaptığında defalarca bu sesi içinde duyar. İşte o ses "gâlu, bela" sesidir. Şu halde "Ne zamandan beri Müslümansın?" sorusuna verilen "Galu beladan beri" cevabı "İçimdeki vicdanın sesine kulak verdiğimden beri, o sese her kulak verişimde" demek olmaktadır.

DİPDİRİ, SAĞLAM KAYNAK

Yine Kur'an'da sıkça tekrarlanan "lehv-i mahfuz" kavramı insanoğlunda böylesi "Dipdiri, sağlam bir menbağın" bulunduğunu gösteriyor; "Bilakis yalan dedikleri bu Kur'an, yüce bir hitabedir. Lehv-i mahfuzun içindedir ." (85/21-22) Lehv-İ Mahfuz sözlükte "korunmuş levha" manasına geliyor. "Levh" in kök anlamı "Belirmek, görünmek, ortaya çıkmak, meydana gelmek" demektir…

Kaldırmak, görmeleri için yukarı kaldırmak, ima etmek, değinmek, üstü kapalı olarak anlatmak (telvîhan), şerh, yorum, açıklama, dipnot (telvîhun), talimatname, katolog, liste, rapor, sunu (leiha, layiha), tabela, levha, pano (levha), düz tahta ya da tabela şeklinde olan her şey (levh) kelimeleri bu köktendir…

Yukarıdaki Buruc suresinin sondan bir önceki ayetinde "Bilakis bu (Kur'an) yüce bir hitabe (Kur'an-ı Mecîd)'dir" deniyor ve ardından "Lehv-i Mahfuz'dadır" denilerek sure bitiyordu. Bu durumda Lehv-i Mahfuz kavramı, esas kelimenin (levh) görünmek, aşikar olmak anlamına geldiğinden hareketle yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya doğru iki anlamda yorumlanabilir. Aynı zamanda bu Allah'dan insana ve insandan Allah'a doğru iki yorum olacaktır. Birinci anlamda "Görünme süreci (inzali) korunmuş olan", ikinci anlamda "Korunmuş olandan (vicdan ve sağduyudan) çıkıp görünen" demek olur. Yani yukarıdan aşağıya "Sağlam bir yerden insana korunmuş olarak, sağlam bir yolla, şeytan, cin vs. karışması olmadan inen, insanların dünyasında böylece görünen, aşikar olan Kitap" demek olur. Ki Kur'an'ın başka yerlerinde müşriklerin "Muhammed cinlerle konuşuyor, söylediklerinde cin ve şeytan karışmaları var" iddiasına cevap olarak gelen "Açıkcası, o zikri biz indirdik Biz, onu (indirirken ) koruyacak olan da biziz"(Hicr; 9), "O meknun (korunan) bir kitap, şerefli bir Kur'an'dır" (Vakıa; 77-78), "Ona (indirirken) ancak tertemiz olanlar dokunabilir" (Vakıa; 79) ayetleri bu manadadır. Yani "Kur'an'ın iniş süreci tümüyle kontrol altındadır, endişeye gerek yok" denmek istenmektedir.

İkinci anlamda, yani aşağıdan yukarıya ise "İnsanlığın korunmuş, unutulmamış, diri kalan, hala sağ duran duyularından; sağduyusundan, vicdanın derinliklerinden fışkırarak çıkan, böylece görünerek aşikar olan, ortaya çıkan Kitab" demek olur. Kur'an'ın hem asil bir peygamberin sözü (kavli rasulün kerim) hem de Allah'ın sözü (kelamullah) olarak anılmasının nedeni işte bu ikili okumayı yansıtır.

Demek ki Lehv-i Mahfuz kavramı Allah ile insanlık vicdanının karşılıklı dinamik ilişkisini betimliyor. Zira Allah bizatihi korunmuş olup O'ndan tertemiz olan yayılıyor. Aynı şekilde vicdan da korunmuş olup, ondan da tertemiz olan fışkırıyor. Bu ikisi zaman zaman Tur-i Sina'da, Zeytin ve İncir ağaçlarının altında, güvenli şehir Mekke'nin Hira'sında buluşuyor ve insanlığa yepyeni levhalar yazıyor, layihalar getiriyor…

İNSANLIĞIN UYUMAYAN KALBİ

Bir başka ayet Kur'an'ı daha açık bir ifadeyle "insanlık için basiret" olarak tarif eder; "Bu Kur'an insanlığın vicdanı (basâirun li'n-nâs), bir yol gösterici (huda), şeksiz ve şüphesiz imana ulaşmak isteyen bir halk için sevgi ve merhamet (rahmet) kaynağıdır.( 45/20)

Basiret kökü sözlükte "Bakmak, görmek, bilmek" manasına gelir. "İleride olacakları şimdiden görebilme" yeteneği anlamındadır. Türkçe'de "Kalp gözü" dediğimiz şeyi çağrıştırır. Keza "İleri görüşlü, basiretle bakmak, tedbirli, sağduyulu, sağgörülü" deyimleri bu manadadır. Nitekim "Eğer basiret gözüyle bakmışsanız o kadar küçülürsünüz ki" (N. Topçu) cümlesindeki "basiret", "işin sonunu, ileriyi, gözün gördüğünün ötesini görebilmek" manasında ayette geçen "basâir" ile aynı anlamdadır. Bu ise Türkçe'de "Basiret gözü ile bakabilmek, kalp gözü açık olmak, vicdanının sesini duyabilmek" dediğimiz şeydir. Bu tabiri Kur'an topyekün insanlık durumunu (basâiru li'n-nâs) ifade için de kullanıyor. Bu durumda mana "insanlık vicdanı, insanlığın ölmemiş duyuları, insanlık sağduyusu, insanlığın körelmemiş vicdanı, iç görüsü, donmamış, diri kalabilmiş fıtratı" anlamına gelir. Bu ise Kur'an'ın kendi özel terminolojisi içinde "ahd-misak" dediği şeydir.

SAĞLAM GÖZETLEYİCİ

Başka bir ayette de harfi harfine çeviriyle; "Sağdan ve soldan oturmuş iki ulaştırıcı ulaştırdığı zaman, söz olarak sarfettiği her şeyde mutlaka yanında hazır bir gözetleyici vardır. Ve kendisini sarhoş eden ölüm hak olarak gelince, işte bu senin kaçıp durduğun şeydir (der.)" (50/17-19)

Daha serbest çeveriyle; "Sağlı sollu sağlamca akan iki kavuşturucu toplayıp attıkca İnsanın söylediği her şey kendinde yankısını bulur, bundan hiç şüpheniz olmasın . Ve sarhoş eden o ölüm gerçeği gelince ona; "İşte, kaçıp durduğun buydu!" der. (50/17-19)

Bu ayet iki şekilde yorumlanabilir;

1- İnsanın sağında ve solunda oturan iki melek vardır. Her ne söylerse onu kaydederler ve ölüm gelip çattığında "İşte kaçıp durduğun şey buydu" diye insana söylerler

2- İnsanın kalbi ile beyni arasında bütün kişiliğini ve benliği oluşturan bir "ana benlik arteri" (hablu'l-verid/şahdamar) vardır. Sağ şahdamar ve sol şahdamar olarak iki ana kanaldan beyne ve yüze atar/toplardamarlarla kan taşırlar (habl). İnsanın duygu ve düşünce dünyası, kişiliği , vicdanı, bütün benliği burada oluşur. İnsanoğlu her yanlış sözde, her günah işlediğinde kimselere söyleyemese de ona buradan bir ses yaptığının yanlış olduğunu söyler durur. Fakat insanlar bu sesi kendilerinde (ledeyhi) duydukları halde aldırış etmezler. Oysa o ses insana her gün her saat yanlışı, kötüyü, ölümü hatırlatır. Hiçbir suçlunun yaptığına "kötü" dememesi bu yüzdendir. Kötü olduğunu bile bile yapar fakat çıkarı onu inkar ettirmesini gerektirir. İnsan kendisinin de bir gün öleceğini bal gibi bilir. Fakat yine de aldırış etmez ve bu uyarıcı sesi can sıkıcı ve sevimsiz bularak ömrü boyunca ondan kaçar, hatta duymak bile istemez. Fakat bir gün ölüm bir yerlerden çıkar gelir ve "o ses" hemen vicdanında yankılanır; "İşte kaçıp durduğun şey buydu ey nefsim!" Zira insana şahdamarından (hablu'l-verid) bile daha yakın olan bu ses "Gâlu belâ" sesidir. Yani "Evet Allah var ölüm hak" diye derinlerde yankılanıp duran ve fakat bir türlü aldırış etmediği o ses… İşte bu da Kur'an'ın kendi terminolojisi içinde "ahd-i misak, lehv-i mahfuz, hablu'l-verid, basâirun li'n-nâs" dediği insanlık vicdanı, sağduyusu, doğası ve fıtratıdır…

Sonuç olarak demek ki böylesi bir insanlık vicdanı vardır. Eğer olmasaydı tarih boyunca bütün dinler ve devrimler hep aynı sloganlar etrafında gerçekleşmezdi. Latose'nin, Konfüçyüs'ün, Buddha'nın, Zerdüşt'ün, Mani'nin, İbrahim'in, Musa'nın, İsa'nın, Muhammed'in, Sokrat'ın, Eflatun'un, Aristo'nun söylemleri "on" şu kadar "kelime" etrafında dönüp durmazdı. Eğer olmasaydı "adalet" insanlığın uğruna en çok ter ve kan döktüğü büyülü kelime haline gelmezdi.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

R. İhsan ELİAÇIK

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

AKLIN İHÂTA alanını aşmakla birlikte, akılla mütenâkız bir keyfiyet arz etmeyen İslâm dininin mümeyyiz vasıflarından biri, fıtrat dini oluşudur. Müdakkik bir nazar, Allah Resulü�nün (s.a.v) tebliğ ettiği hakikatler ile insan fıtratının temâyülleri arasında orijinal bir insicama rastlayacaktır.

İnsan fıtratına ters gelen birçok unsuru âkide formunda telkin eden nice inanç disiplini, fıtratla giriştiği bu savaşta yenilgiye uğramış; bağlılarını ise, sakındırmaya çalıştığından çok daha vahim yanlışların dolaşımda olduğu bir pozisyona savurmuştur.

Evet, meşrû taleplerin kısıtlandığı bir vasat, iç dünyasında gelgitler yaşayan bireyleri gitgide gayr-ı meşrû bir atmosfere sürüklemiş; benimsediği öğretinin insan fıtratıyla çelişen emirlerini her şeye rağmen hayata geçirmeye çalışan insanlar, zamanla, çok daha uç tasarrufların fâili olma bahtsızlığını yaşamışlardır.

Hıristiyanlık tarihi, bu anlamda nice ibret yüklü mesajı muhtevîdir; müslüman dünyanın aynı handikapları yaşamaması, mezkûr sürece vukufiyete vâbestedir.

Temel öğretileri açısından muharref Hıristiyanlık, özellikle iki konuda, şiddet ve itaat mevzuunda, insan fıtratını zorlayan bir yaklaşım benimsemiş; vetîre, bağlıların, söz konusu hassasiyete tam zıt kutba demir atması ve maksadın tam aksi ile yüzleşilmesi ile neticelenmiştir.

Takipçileri tarafından kaleme alınan İncil�lerde, Hz. İsa�nın (a.s) ağzından, âdeta pasifizmi telkin eden mesajlara yer verilmekte; kişinin düşmanını, hatta kendisine zulmedenleri de sevmesi gerektiği, kişinin komşusunu kendisi kadar sevmesinin, İlâhî yasada Tanrı�yı sevmekten sonra gelen en önemli ikinci emir olduğu dile getirilmektedir.

Ayrıca Yeni Ahit metinlerinden olan Matta�da, Hz. İsa�ya atfen; �Kötüye karşı direnmeyin; sağ yanağınıza bir tokat atana öbürünü de çevirin; size karşı dâvâcı olup abanızı almak isteyene mintanınızı da verin; sizi bin adım yol yürümeye zorlayanla iki bin adım yürüyün.� sözüne yer verilmektedir.* Aynı İncil�de, Hz. İsa�nın, kendisini tutuklamaya gelenlere karşı kılıç çeken ve zorbalardan birinin kulağını kesen havarisini uyardığı, �kılıç çekenlerin hepsi kılıçla ölecek� ihtarında bulunduğu anlatılır.

Prof. Dr. Şinasi Gündüz�ün isabetle teşhis ettiği gibi, hıristiyan teologlar, Eski Ahit�ten Yeni Ahit�e doğru, yargılayan ve intikam alınmasını telkin eden Tanrı imajının, bağışlayan ve sevgiyi öne çıkaran Tanrı imajına evrildiğini, bu anlamda bir tekâmülden söz edilebileceğini öne sürerler.

Yine Sayın Gündüz�ün dile getirdiği gibi, bugün eldeki İncil metinlerinde ve hıristiyanlığın temel öğretilerinde merkezî bir ağırlığa sahip olan Pavlus da, mektuplarında zaman zaman sevgi temasına yer vermekte, hatta Hz. Musa şeriatındaki tüm emirlerin �komşunu kendin gibi sev� ilkesinde özetlendiğini vurgulamaktadır.

Bir yanağına vurana öbürünü de çevirmeyi öğütleyen mezkûr telkinâtın, pratize edilmesi imkân dâhilinde olamamış; hıristiyanlık, tarihî ve doktrinel anlamda bahsi geçen tavsiyelerin rağmına hareketin ön plânda olduğu bir görüntü vermiştir.

Eldeki İncil metinlerinde, yine Hz. İsa�ya izâfeten, yukarıdaki alıntılarla zıtlık teşkil eden söz ve eylemlere de rastlanır. Zira bağlılarını eline kılıç aldığında ikaz eden ve alıntıladığımız gibi �Kılıç çekenlerin hepsi kılıçla ölecek� diyen Hz. İsa, aynı zamanda, �Kılıcı olmayan abasını satıp bir kılıç alsın� da demektedir. Âdetâ pasifizmin temsilcisi gibi gösterilen Hz. İsa, yine aynı metinlere göre, yahudi din adamlarına (özellikle Ferisî�lere), �ikiyüzlüler�, �yılanlar�, �sizi engerekler soyu� diye hitab etmektedir. �Tapınağa giriş� kıssasında, tapınağı asıl işlevi dışında kullananlara karşı son derece agresif bir tutum takınır. Satıcıları kırbaçla kovalar, masaları devirir, paraları yere saçar vs� (Ş.Gündüz; İslâmiyât C.5-sayı 1)

Tıpkı bunun gibi, Pavlus�un mektuplarında, sevgi ve affedicilik yanında, gazap, farklı düşünenleri lânetleme temaları ile de karşılaşılmakta; �köpekler�, �iğrenç kişiler�, �sünnet bağnazları� türünden nitelemelere rastlanmaktadır.

Buradan iki neticeye ulaşmak mümkün görünüyor.

Birincisi, İlâhî mesajı tanınmaz hâle getiren, tenâkuzlarla mülemma bir mâhiyet�

İkincisi, insan fıtratının sınırlarını zorlayacak müfritlikte dile getirilen mülâyemet söylemlerinin hayata geçirilebilir olmadığı ve zamanla, muhatabları, şiddetin en ürkütücü tezâhürlerinin fâili konumuna sürüklediği gerçeği�**

Tüm dünya, Mesih�in gelişini hızlandırma gibi akıl almaz bir misyonla, şiddetin her nev�ini mâzur gören hıristiyan odaklı eylemlere sahne oldu, yirminci yüzyılın son çeyreğinde. Rahip Jim Jones önderliğindeki �Halk Tapınağı Kilisesi� üyelerinin 1978�deki toplu intiharları; 1993�te, Mesih olduğunu iddia eden David Koresh ve yandaşlarının çıkan çatışmada öldürülmesi; 1995�te, Timothy Mc Veigh adlı müfrit ve dindar bir gencin düzenlediği, 168 kişinin ölümü ile sonuçlanan Oklahoma Federal Binası�ndaki patlama; milyonlarca insanın ölümüne sebebiyet veren �demokrasi götürme� gerekçeli (!) küresel işgaller ve daha birçok örnek, bir yanağına vurana ötekini de çevirmeyi salık veren teolojik doktrinin, muhatablarınca ne ölçüde hayata geçirildiğinin acı göstergeleri olarak karşımızda duruyor.

Uygulanabilirliği sorgulanmayan ve fıtrat yasaları ile te�lifi imkânsız, ölçüsüz ve mübalağalı bir mülâyemet telkini ile başlayan süreç, zaman içerisinde, ayarsız şiddet eylemlerine tanık olunan bir mecraya kayıyor.

Mübahı haram kılan her öğreti, bağlılarını, haramın mübah addedildiği bir akıl tutulmasına mahkûm ediyor.

İslâm, her mevzuda olduğu gibi bu konuda da muvazene eksenli bir duruşu benimsiyor. Şartların tahakkuk etmesi ve ahlâkî ölçülere muhalefet etmemek kaydıyla, barışa da, savaşa da meşruiyet tanıyor.*** Masumların hakkına tecâvüzle sonuçlanacak hiçbir eyleme cevaz vermiyor ama meşru müdafaayı da mezmum addetmiyor. Evlenmeyi bir beşerî realite olarak görüyor ve tavsiye ediyor. Efendimiz (s.a.v), hanımlarına yaklaşmayıp geceyi ibadetle geçireceklerini, her gün oruç tutacaklarını söyleyen arkadaşlarına, sünnetindeki ölçülülüğü hatırlatıyor; sık sık fıtrata vurgu yapıyor.

Hıristiyanlıkta, şiddet mevzuundaki muktezâ-yı hâle mutabık olmayan durumun benzeri, itaat meselesinde de karşımıza çıkıyor. Gerek Pavlus, gerekse Luther, dünyevî iktidar merkezli şiddete itiraz etmiyor; bilakis her hâlükârda dünyevî yönetimin meşruiyetini Tanrı�dan aldığını, dolayısıyla her tasarrufuna boyun eğilmesi gerektiğini öne sürüyor. �Herkes altında bulunduğu yönetime boyun eğsin. Çünkü Tanrı�dan olmayan yönetim yoktur. Var olanlar Tanrı tarafından kurulmuştur. Bu nedenle, yönetime karşı direnen, Tanrı�nın düzenlediğine karşı gelmiş olur.� sözü Pavlus�a aittir. Luther ise yaşadığı dönemde otorite temsilcilerinin köylülere yaptığı zulme, söylemleri ile dinî legalite sağlamış, köylülerin isyanında prenslerden yana tavır koymuştur.

Tebaayı bu denli pasifize eden ve yönetim odaklı her türden aykırı eyleme meşruiyet kazandıran bu tür bir dinî yaklaşım zaten uzun süre idâme-i hayat edememiş, yine Sayın Gündüz�ün belirttiği gibi, günümüzde temsil edilirliği sadece, Mennonitler ve Kuveykırlar gibi bazı marjinal kiliselerle sınırlı kalmıştır. Bunun dışında ana akım hıristiyan geleneğinde mâkes bulamamıştır.

Müslüman Sünnî gelenekte ise fitneye karşı son derece müteyakkız bir tavır alış ortaya konulmuş, ancak bu söylem hiçbir zaman, bazı yüzeysel anlamalarda rastlandığı türden, körü körüne itaatin dayatıldığı bir raddeye vardırılmamıştır. İmam-ı Âzam�ın, devrindeki bazı kıyamları desteklemesi bu açıdan hayli mânidardır.

Devrinde İslâmî ölçülere riâyette titizlenmesi ile temâyüz etmiş onlarca müslüman idâreci, yöneticinin kendisini dâimâ yönetilenlere karşı sorumlu hissettiği bir geleneğin temsilciliğini üstlenmiştir. Bu gelenekte, ahâli baskın unsurdur. Aynı gelenekte, bir idârecinin hakikatperestliği, halkın uyarılarına açık olup olmadığı, hatta bundan ne ölçüde memnuniyet duyduğu ile ölçülür olmuştur.

Tüm bunlar bize bir gerçeği ihtar etmiyor mu?

Fıtratla savaşanların asla muvaffak olamayacakları gerçeğini�

İnsan fıtratının realitelerini ıskalayan öğreti ve telkinlerin, maksadın tam aksine vücut verdirecek sapmaları muhtevî olduğu ayan beyan görünmüyor mu?

�Zorlaştırmayınız; kolaylaştırınız.� ihtarının önemi tebârüz etmiş değil midir?

Buradan dersler çıkarılabilir diye düşünüyorum.

Fetva değil takva dâiresine taallûk eden ef�ali, herkese teşmil etmeye dayalı zorlama teşebbüslerin sonuçsuz kaldığını müşahede ediyorum.

Üstesinden gelinmez bir takva anlayışı dayatmasının, fertleri daha onulmaz kopmalara sürüklediğini hatırlıyorum.

Mübahları terki bile vazife telakki eden kimilerinin, haramı, belli sözde zaruretlerin yedeğinde irtikâb etmede beis görmediğini fark ediyorum.

farzları yap kebairi terket,şeklindeki takva dâiresinin sınırlarını belirlemedeki bakış açısı, zihnimde daha bir anlam kazanıyor.

Muvazenenin başat faktör olduğu bir anlayışın, hepimize lâzım olduğunu düşünüyorum.

murat türker

* Hz. İsa (a.s), tebliği en kısa ömürlü olan peygamberlerdendir. (Kimi rivâyetlere göre üç yıl). Dolayısıyla bu tür sözlerin gerçekten Hz. İsa�ya (a.s) ait olup olmadığı tesbit edilemese de, bu kadar kısa süre tebliğ yapabilmiş bir peygamberin, tebliğin genel karakteristiği icâbı, ilk dönemler sabır ve mülâyemeti tavsiye bâbından bu tür sözler sarf etmesi mümkündür. Sorun, bunun kimi hıristiyanlar tarafından popülist gerekçelerle, ilânihaye devam eden bir yaklaşım olarak yansıtılmasındadır.

** Prof. Dr. İlhami Güler�in, Friedrich Nietzche�ye atıfla aktardığı şekliyle: �Savaş konusunda, İncil�deki yaklaşım, �azaltma�ya yönelik bir çabadır. Bu azaltma çabası, sonunda kendini hastalıklı bir barbarlık şeklinde örgütleyerek (Kilise) daha güçlü bir şekilde geri tepmiştir.�

*** İslâmî tasavvurda, savaşın meşruiyet zemininin sadece savunma amacına dayandırıldığını söylemek, eksik bir değerlendirme olacaktır. Kişilerin tevhidle buluşmasının engellendiği bir vasatta, sözkonusu engelleri bertaraf etme adına taarruza dönük bir savaş anlayışının meşruiyetinden de söz edilebilir. Sayın Güler, şunları kaydediyor: �Barış kavramı, özü itibariyle, savaşmama hâlinden öte; adâlet, emniyet ve özgürlük değerlerinin kâim olması ve bunun doğurduğu bir sonuçtur. Bu değerlerin kâim olmadığı yerde, kategorik olarak barışı savunmak, bu değerlere ihânettir.� (Güler; İslâmiyât C.5-sayı 1)

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

"Sonsuzca hamdolsun o Allah'a ki, insanlığı teslimiyet dinine mensup olarak ve doğru yolu bulacak bir yetenekte yarattı ve onları hoşgörülü, kolay ve pırıl pırıl bir din üzere kıldı. Daha sonra onları koyu bir cehalet kapladı ve aşağıların en aşağısına düştüler de asi olup çıktılar. .."

Bu satırları, 18. yüzyılın yüz akı ve müceddidi Şah Veliyyullah Dihlevi'nin Huccetullahi'l-Baliğa isimli eserinin girişinden çevirdim.

Bazılarına sıradan gibi gelebilir. Fakat bu görünüşte "sade" birkaç cümle, yazarının insan ve İslam felsefesini arı duru ortaya koyan süzme bir içeriğe sahip. Birkaç satırda insan-Allah ilişkisinin serüvenini ve ilahi şeriatların maksatlarını ortaya koymak, ancak aklını vahyin inşa ettiği alimlerin yapabileceği bir iştir.

Şah Veliyyullah'ın bu birkaç satırından bakın neler çıkar:

İnsan için asıl olan sapma değildir.

Fıtrat, insana yaratılıştan sunulmuş "tabiî İslam"dır.

Din insanı dışında bir yerlere değil içine, kendi özüne (cibilliyet-fıtrat) yürüyüşe çağırır ve insanı kendisiyle buluşturur.

İnsan, sadece altyapı itibarıyla 'iyi 'olarak yaratılmakla kalmadı, eğer yanlış üstyapı onu doğru altyapıdan saptırırsa, yeniden doğru yolu bulabilecek bir yeti/yetenekle donatıldı.

Bu yeti ve yeteneği kullanarak "teslimiyet yolunu" yani insanlığın değişmez değerlerinin öbür adı olan İslam'ı bulabilir.

Bulacağı teslimiyet dininin en belirgin ilk üç özelliği "hoşgörülü", "kolay" ve "arı duru, aydınlık bir kaynağa sahip" (el-beydâ') olmasıdır. İslam hoşgörülüdür, çünkü İslam'ın sahibi olan Allah kullarına karşı şefkat, merhamet ve sonsuz bağış sahibidir. Kolaydır, çünkü "O kulları için zorluğu dilemez" (2.185). Arı duru, aydınlık bir kaynağa sahiptir, çünkü o kaynağa nesillerin karıştırdığı çer çöp vahyin arıtıcı ve damıtıcı müdahalesiyle temizlenmiş ve aynı temizlikte bize kadar gelmiştir.

...