Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Merhaba aliaksoy,

aliaksoy Yazdı: Kuran'ın evrenselliği ile Kuran hükümlerinin insanlar üzerinde doğurduğu mükellefiyetten / sorumluluktan bahsediyorum ve uyarılmamış kimselerin veya metni tam olarak anlayamayan kimselerin metni tastamam / pürüzsüz olarak anlayanlarla eş tutulamayacağını söylüyorum.

Katılıyorum ve ekliyorum: Kuran insanlar için bir “hesaba çekilme aracı” değil, kendisini onu izleme anlamında sorumlu hissedenler için bir hayat rehberidir, kılavuzdur. Allah’ın kullarına yaptığı bir çağrıdır. Bu çağrıya olan icabet, zorla değil, ancak bir arayışın sonucu olarak gerçekleşirse istenen etkiyi yaratabilir. Herkesin diline doladığı “Dinde zorlama yoktur” cümlesi de bunu anlatır.

Allah, Kuran’ı nebisi için farz kılmıştır (28/85). Kişi ancak isterse onu kendisine farz kılar ve dosdoğru bir yola girer. Peygambere ve onun toplumuna yapılan her seslenişi, bütün insanlara yönelik addetmek, Kuran’ın üzerine almadığı bir misyonu ona yüklemek demektir. Bunun ayırdına varılamadığı için de sonu gelmeyen ve muhtemelen de gelmeyecek olan malum tartışmalar sürüp gitmekte ve bu kısır döngü içerisinde Kuran’ın potansiyelinin farkına varılamamakta, adeta es geçilmektedir.

Hesaba çekilmek için ille de bir kitap istiyorsak işte:

[Casiye/28-29]: Her toplumu/topluluğu diz çökmüş görürsün. Her toplum/topluluk kitabına çağrılır. O gün, işlemiş olduğunuz şeylerle karşılıklandırılırsınız. “Bu kitabımız, aleyhinize gerçek ile konuşuyor. Şüphesiz Biz, işlediklerinizi kopyalıyorduk.”

aliaksoy Yazdı: Kuran hükümlerinin mesuliyetler yönüyle evrensel olması ile Kuran'ın her toplumda görülebilecek ve bu nedenle "evrensel" olarak nitelendirilebilecek "ilkeler" içermesi farklı konulardır. Kaldı ki, sevgili Malik bin Nebi kardeşimin bir kaç ileti önce vurguladığı gibi bir çok toplumda görülen ortak ilkelerin dahi "mutlak" manada evrenselliği tartışılabilir bir konudur.

Kuran ilkelerinin evrensel olması için her toplumda görülüyor olması gerekmez. Bu ilkeler, Allah tarafından olduğu için “mutlak” evrenseldir. Toplumlar bu ilkeleri uyguladıkları/hayatlarına yansıttıkları ölçüde evrenselleşirler. Bu yüzden “Biz Kuran’a göre ne kadar evrenseliz?” sorusu da çok önemlidir. Bana göre yapılması gereken şey, Kuran’ın o günün toplumu/şartları için öngördüğü hükümleri/uygulamaları ayırt ederek, evrensel olduğuna kanaat getirdiğimiz ilkeleri Kuran’a arz etmek olmalıdır.

Selam

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

selamlar.

    arkadaşlar tebbet süresi bence. evrenselliğin. en bariz en anlaşılır. öncülerindendir. kuranın misyonu bu ...

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

selamlar .

 tabi ebu lehebi hz muhammedin amcası olarak tarif edersen doğru.

 ama birde  LEHEBİ kızgın ateş suratlı olarak tarif edersek.  ne den li evrensel olduğu anlaşılır.

mal mülk sevdalıların genel simasıdır. bu.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Bu evrensellik meselesi benim aklıma takılan bir konudur. Bazı sureleri okuyunca bana ilk bakışta çok lokal ve kişisel geliyorlar. Bir Kureyş, bir Fil, bir Tebbet suresi bunların başındadırlar.

Kureyş'e olan özel hitabın sebebinin hem peygamberin kabilesi hem de Kabe'nin yöneticileri oldukları olarak düşünürseniz ortada bir yerellik olduğu söylenemez.

Tebbet suresini peygamberin amcası yerine ateş (halkının) babası olarak düşünürseniz, o ateş babalarının mallarının, kazandıklarının kendilerine fayda vermeyip cehennemi boylayacağı, böylelerine eş olanların da aynı tehlikede olduğunu düşünürseniz ortada bir kişisellik olduğu söylenemez. Velev ki Abduluzza bin Abdulmuttalib'e hitaben bir sure olsun yine pek birşey fark etmez. Bu seferde akrabalığın (peygamber amcası olmanın) insanı kurtarmayacağı bilakis bazı akrabalıkların (cehennemlik işler yapan adamın eşi olmanın) büyük bir tehlike olduğu dersi alınabilir. Paranın, malın kimseyi kurtaramayacağı, dünyada taşıdığın çalıların (kötülüklerin) sana yarın cehennemde odun (azab) olarak döneceği dersi alınabilir.

Fil olayını da Allah'a karşı hiçbir süpergücün galip gelemeyeceğine bir örnek olarak düşünebiliriz. Yeryüzünün en gelişmiş silahların, vasıtaların (o gün için fillerin) Allah'a karşı sökmeyeceğine bir ders olarak düşünebiliriz. Ve en önemlisi kuşların saldırısını bugünkü savaş uçaklarına bir ilham, bir esin kaynağı olarak düşünebiliriz. Atılan taşları bomba ya da mermilere ilham, esin kaynağı olarak düşünebiliriz. Filleri bugünkü tanklarla eşleştirebiliriz. Bu olaydan, hava saldırılarının yer saldırılarından daha başarılı sonuç verdiği dersini çıkarmak da mümkündür.

Bununla birlikte, evrensellik mevzusundaki en büyük sorunlardan biri, çarpıtılmış genellik (evrensellik) anlayışıdır. Sistem(ler)in bizlere dayattığı algılardır. Bu sistemlerin dayattığı algıları (perdeleri) kaldırabilir ve algılara mahkum olmadan özgürce İslam'ı ifade edebilirsek ortada bir sorun kalmayacaktır. "Efenim şimdi genelgeçer evrensel zort kuralı var o halde ben bu kuralara uygun yorum-tevil yapayım" deyip çarpıtmaca olmayacak. Önce şöyle esaslısından bir "LA" çekmek gerekiyor. Yani "Allah'tan gayrı boyun bükülüp itaat edilecek yoktur" denecek. "Only God can judge me" denecek. Kınayıcının kınamasından korkulmayacak. Tağutu red etmeden Allah'ın kulpuna yapışmak mümkün müdür? Bina yıkılmadan üzerine bina inşa edilebilir mi? Cık edilmez. Önce binayı ta dibinden dinamitleyip havaya uçuracaksın ancak o zaman sapasağlam bir temel atabilirsin. Sapasağlam bir temel atabildin mi de gerisi gelir Allah'ın izni olursa.

Kaldı ki kaç kişi insanlara dayatılıp yutturulan şeyleri, evrensel denen kuralları (algıları) düşünüp de gerçekten oluşturulmuş sahte bir algı değil de mutlak doğru olduğuna kanaat getirdi? Dahası Allah'tan daha doğru sözlü kim olabilir? Biz evrensel tağutların sözüne mi inanacağız yoksa Allah'a mı? Biz sahibine mi inanacağız yoksa anıran eşeğine mi? Daha da dahası evrensellik de nedir? Bismillah; daha Ay'a çıkıp çıkmama meselesi bile tartışmalıyken nedir bu gözünü Andromeda'lara dikmeler? Hele biz bi' Dünya'yı halledek de sonra evrene sıra gelsin.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Kuran dan daha iyi, insanı arındıran, huzura kavuşturan, iyiliğe ulaştıran bir rehber tanımadım. Üstelik Arab değilim. Üstelik O nunla 1400 yıl sonra tanıştım.

Kuranla tanışanların hemen onu tasdik etmesi ve ona uyması şartı yoktur. Bu zamanla kendiliğinden olabilecek bir inanç durumudur. Özellikle inananların örnek kişiliği ve yaşamı dinin yayılmasını sağlar.
Bu durumda hayatı boyunca Kuran a ikna olmazsa durumu Allah a kalmıştır. O dilerse yaptığı iyiliklere karşılık kişiyi temize çıkarıp kurtarabilir.

Kuranla tanışmamış insanlar için iki grup var, biri kitap ehli diğeri ümmi yani kitap verilmemiş olanlar.
Kitap ehli içinden şirk koşmayanlar, kötülük yapmayanlar, arınmayı başaranlar kurtulacak. Ümmilerin ise sadece arınamayanları, kötüleri hüsranda. Hz.İbrahim gibi hanif olursa ne ala mertebesi yükselir. Ateist olanların durumu Allah a kalmış. Sonuçta tekrar dirildiklerinde inançları tam olacak ama inançsız birinin arınmayı başarması çok zor. ( Burada Hz. İbrahim in resul olmadan önceki haline atıf yaptım )

Kurana göre mesuliyetlerin durumu ise şudur:
Salat, oruç, sadaka verme gibi ibadetlerin yapılmaması durumunda ceza yoktur. Bunlar insanın esenliği ve arınması için tavsiyedir. Kuran bunları yapanları yüceltmiş ve müjdelemiş, yapmayanları kınamamıştır.

Uzak durulması istenen içki ve zina gibi çirkin kabul edilen davranışların dünyevi kötü sonuçları olduğu gibi kişinin tamamen sapıtmasına da neden olabilir. Bunların günahı sebep oldukları kötülüklerle beraber ortaya çıkar. Hiç bir kötülüğe sebep olmaması mümkün değildir. Bu nedenle mutlak olarak değil bağlamı nedeniyle günahtır.

Cinayet, işkence, faiz, hakka-adalete engel olma gibi kişinin kendine ve başkasına yaptığı kötülükler, yapan kişi bunlardan tövbe edip arınmadığı sürece kişiyi sürekli olarak kalacağı azaba götürür.

Öte yandan Kuran ı toplum olarak kabul edip şeriatını uygulamak gerekmektedir. Kuran ın asıl mesuliyet kısmı burada ortaya çıkıyor. Birey olarak uygulamakta serbest olduğumuz kuralların, toplumsal tatbikinde uyma zorunluluğu vardır.

Örneğin, salat kişisel bir ibadetken, cuma salatı toplumsal kaynaşmanın gereği olduğundan kişilere kanunen şart koşulabilir. Tıpkı oy kullanmanın, kazazedeye yardımın, askere gitmenin şart oluşu gibi.

Yada örtünmek toplumsal düzenin sarsılmaması için şart koşulabilir. Günümüzde sigara ve içkinin bir çok yerde içilmesinin yasak oluşu gibi.

Ki zaten de işin içine ikinci kişi girdiğinde hukuk ortaya çıkıyor. Kuran hukuku uygulanmayan toplumun Kuran ın dışına sürüklenmesi doğaldır. Bu nedenle Müslümanlar Kuran hukukunu tatbik etmeye çalışmıştır. Zamanla uygulama zor gelince terki veya yorumu yoluna gidilmiş. Mezhepler ortaya çıkınca da din siyasetin eline geçmiştir.

Kuran nın içeriğinde evrensel (zaman ve mekan ayrımı yapmayan) olduğu şüphe götürmeyen kısımlar bir tarafa, bazı kişilerin bu konu bizi ilgilendirmez veya sadece o dönemde yaşayanları bağlar dedikleri kısımlar var. Bakış açısı farklı olduğundan veya mahalle baskısından bu söylem öne çıkıyor.

Eğer bir olaya Kuran da yer verilmişse bu herkesi ilgilendirecek diye bir şart zaten yoktur. Bu anlatım bir dönemi kapatıp yenisini açmış olması muhtemeldir. Veya kelimelerinin daha iyi anlaşılması için farklı anlatımlara yer verilmiş de olabilir. Çünkü, bazı kelimeleri basit olayların anlatımı yardımıyla kavrayabildim.

Sonuçta evrensel değil diyenlerin de, karşı itirazların da tutarlı savunmaları var. Burada gelinen nokta; zorla dayatılamayacağından hareketle bu kadar yaygın kabul görmesinin, Kuran ın yekpare olarak evrensel olduğu sonucudur. Kuran ın evrensellik iddiası yok diyenlerin iyice düşünmesi gerekir. Ayetlerde sadece insanlara değil cinlere de hitap var. Ayrıca Adem den beri aynı yasaların tekraren Kuran la hatırlatıldığı beyanı var. Burada ilk insandan beri değişmeyen ilkelerden söz ediliyor. Örneğin, salat ve oruç gibi her ümmete yazılan ibadetler. Kısas gibi cezalar v.s.

Tabi bazı hükümlerin kaldırılıp, başkalarının geldiği de bildiriliyor. Buna istinaden denirse ki, ‘öyleyse 1400 yıl önceki hükümler şimdi uygulanmamalı’ o zaman bu, revizyon hakkını Allah tan almaya kalkışmak olur. Toplum ve kültür farkı öne sürülse de bir çok ayrıntıya giren Kuran şartlara göre değişen uygulamaları da zaten beyan etmiştir. Örneğin, yolculukta salat, su bulunmaması durumunda teyemmüm, hac ibadeti için uzaklardan gelenle Kabe de ikamet edenlerin farkına değinilmesi gibi. Yada uygulamalarda yerellik olgusuna pek rastlanılmaması gibi. Çöl hayvanı olmayan domuzun haram kılınması gibi. O kadar sıcak olan iklime rağmen örtünmenin, dış elbise giymenin istenmesi gibi.

Yerellik ve zaman kayıtı eleştirilerini göğüslemekte zorlanan konuların başında cezalar ve medeni hukuk gelmekte. O dönemde cezalar tehir edilmeyip hemen uygulandığından kırbaç, el kesme ve kısas gibi cezalar vardı. Zaten devlet diye bir şey olmadığından suçluların tutulduğu bir hapishane pek ayakta kalamazdı. Sonuçta hapishaneleri kim finanse edecek?

‘Kısasta hayat vardır’ ayeti içeriğindeki derin paradoksla insanlık tarihinin en tartışılan cümlelerinden olmalı. Günümüzde kısasın yerini tazminat ve hapis cezası almıştır. Almıştır da kısas kadar etkili midir? İnsancıl olmadığı eleştirisi haklı mıdır? Sonuçta suçu işleyen de insanlık dışı bir iş yapmış olmuyor mu?

Cezaların tatbiki için Kuran delil şartı aramaz. Belli sayıda şahit ve yemin etme yeterlidir. Kuran bilimsel delillere pek güvenmiyor,  O nun için insan sözü daha muteber. Öte yandan yalancı şahitliğin cezası 70 celde.

Bilimsel delillere güvenmeme konusu kadınların iddetinde de göze çarpıyor. Boşanmış kadının hamile olmadığının anlaşılması için belli bir süre evlenmeden beklemesi gerek. Oysa günümüzde hamilelik testi var, var ama acaba ne kadar güvenilir? Çok eskiden beri bilinen kurbağa testi de var ama Kuran ona da pek güvenmemiş olacak ki kesin kes bekleme süresi koymuş.

Aslında tüm bunlara Kuran zaman üstü değildir deyip geçilebilir ve bu yüzden kimse kınanamaz ama şu var ki bu kadar kuralın hükmün şaşmaz bir kesinlikle bir kitapta toplanması ve uygulanabilir olması yaşam gibi, evren gibi büyük bir mucizedir.

Kuran ın bir başka iddiası da, Kuran var olduğu sürece bir benzerinin gelmeyeceğidir. Bu nedenle seleflerini tasdik eden Tevrat, İncil ve Kuran insanlık tarihinde sonlandırılmış bir ilahi seridir. Tamamını incelemiş olarak söylüyorum ki, gerçekten bir seridirler. Özellikle Tevrat ve Kuran da geçen olaylar nerdeyse aynıdır. Bazı olay ve kişiler farlılık arz eder. Tevrat tan Kuran a gelişen kavramlar da var. Örneğin, cennet ve cehennem kavramı Tevrat ta yokken İncil de çok kısa, Kuran da detaylıdır. Kutsal Ruh ve öldükten sonra dirilme de Tevrat ta geçmez. Kuran a göre; Tevrat evrenseldir ancak, Yahudiler onun evrenselliğini bozmuşlar kendi ırksal kitapları haline getirmişler. Aynı şekilde İncilin evrenselliğini fesada uğratan kısımlar da ona gölge düşürücüdür. Yinede her üç kitap oluşturdukları kuşaklar boyu devam eden kültürleriyle evrenselliklerini tescil etmişlerdir. Binlerce yıllık Mısır, Roma, Mezopotamya, Anadolu, Astek, Maya gibi kültürleri alaşağı etmişlerdir.  Temeli İslam olan bu üç kitap, özelliklede Kuran, inananları  bir yana inanmayanlarını dahi kendi rotasına sokmuştur.

Davut Eroğlu